ဝမ္းခ်ဳပ္၍ေလၽွာျခင္း(ဝမ်းချုပ်၍လျှောခြင်း)

ဝမ္းခ်ဳပ္၍ေလၽွာျခင္း ( Zawgyi) 

"ဆရာမ၊ က်မသားေလး ဝမ္းအရည္နဲ႔ အခၽြဲ နည္းနည္း၊နည္းနည္း နဲ႔ တေန႔ ေလးငါးခါသြားေနတာ ၂ရက္ရွိၿပီ၊"

" အမရဲ့သားက ဝမ္းခ်ဳပ္လို႔ စမ်င္းခံၿပီး ဝမ္း အရည္သြားတာပါ"

"ရွင္... သားက ဝမ္းေလၽွာေနတာေလဆရာမ၊ ဝမ္းခ်ဳပ္တာ မဟုတ္ပါဘူး၊ ကေလးက ေလနဲ႔ဝမ္းနဲ႔ေတာင္ မကြဲေတာ့ဘူး ေဘာင္းဘီထဲထြက္ထြက္က်ေနတာ"

" လာ အမ၊ လက္ကို ကေလးဗိုက္ဘယ္ဘက္ေအာက္နားကိုစမ္းၾကည့္၊ ဘာစမ္းမိလဲ"

" အမေလး မာခဲခဲ အလုံးႀကီးပါလား၊ ကင္ဆာမ်ားလားဆရာမရယ္, ကယ္ပါဦး"

Overflow diarrhea (spurious diarrhea)

အခုေခတ္ ကေလးေတြက စားစရာေပါမ်ားၿပီး က်န္း မာေရး နဲ႔ မညီညြတ္တာ ကို စားၾကတာ မ်ားပါတယ္။

အမၽွင္မ်ားမ်ားပါတဲ့ အရြက္တို႔ အသီး အႏွံတို႔ အစားနည္းၿပီ ေရေသာက္လဲ နည္းလာၾကသလို ကိုယ္လက္လွူပ္ရွားမွု လည္းနည္းလာၿပီး ဖုန္းေတြဂိမ္းေတြနဲ႔အခ်ိန္ကုန္ၾကေတာ့ ဆီးေတြ ဝမ္းေတြကိုလဲ ေအာင့္ထားထိမ္းထားရာက ဝမ္းခ်ဳပ္တဲ့ အက်င့္ရလာၾကပါတယ္။

ဝမ္းသြားရင္လဲ ေသခ်ာကုန္စင္ေအာင္ မသြားဘဲ ဝမ္းက်န္တာေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။

ရလာဒ္ကေတာ့ အထက္က အျဖစ္ အပ်က္လိုပါပဲ။

မစင္အိမ္ထဲမွာ ဝမ္းက်န္တဲ့ အခါ အူနံရံက ေရစုပ္ယူတာမို႔ ဝမ္းက မာၿပီး က်စ္လာပါတယ္။

 မစင္အိမ္ထဲ ဝမ္း ေရာက္လာရင္ ဝမ္းသြားခ်င္ စိတ္ေပၚလာေပမဲ့၊ ဝမ္းကို ထိမ္းထားေအာင့္ထားတာၾကာ၊ စမ်င္းကလဲ အၾကာႀကီး ရွိေနတာ့ အာ႐ုံ ေပ်ာက္သြားပါေတာ့တယ္။

အထြက္မွာ အမာခံပိတ္ေလေတာ့ အသစ္ အသစ္ ဝမ္းေတြက ထြက္လို႔မရေတာ့ပဲ ေနာက္မွာ လာပုံပါတယ္၊ ေနာက္ေတာ့ သူတို႔ပါ မာက်စ္လာပါတယ္။

ရက္နည္းနည္းၾကာေတာ့ ေနာက္ဝမ္း အရည္က အခၽြဲနဲ႔အတူ စမ်င္းေဘးကေန တိုးထြက္လာၿပီး အျပင္ကိုေရာက္လာပါတယ္။ 

စအိုဝႂကြက္သားက အဲ ဒီအရည္နဲ အခၽြဲနည္းနည္းခ်င္းထြက္တာကို မထိမ္းေတာ့ ဝမ္းက ထိမ္းမရပဲ ထြက္က်တာမ်ိဳး ျဖစ္တာပါ.

အဲဒါကို လူေတြက ဝမ္းပ်က္ ဝမ္းေလ်ာနဲ႔ မွားၿပီး ဝမ္းပိတ္ေဆး ေကၽြးေတာ့ အေျခအေနေတြ ပိုဆိုးကုန္ေတာ့တာပါ။

အဲလို စမ်င္းခံလို႔ ဝမ္းအရည္သြားတာက ၄ႏွစ္ အထက္ ကေလးေတြနဲ႔ လွုပ္ရွားမွုနည္းတဲ့ အသက္သိပ္ႀကီးသူေတြမွာ အျဖစ္မ်ားတယ္ဆိုပါတယ္။

ေသခ်ာေမးၾကည့္ရင္ အဲလို ဝမ္းအရည္ မသြားခင္ က ဝမ္းခ်ဳပ္တတ္တာ/ ဝမ္း ကုန္ေအာင္မသြားတာ ကို သိနိုင္သလို ဝမ္းဘိုက္ ဘယ္ဖက္ ေအာက္နားကို ေသခ်ာစမ္းရင္ ဝက္အူေခ်ာင္းလို မာမာအေတာင့္ (သို႔) က်စ္စာခဲလို အမာခဲ စမ္းမိနိုင္ပါတယ္။ 

သိပ္ဆိုးရင္ေတာ့ ဝမ္းဘိုက္ကန္႔လန္႔ အေတာင့္လိုက္ျဖစ္ေနတာကို စမ္းမိနိုင္ပါတယ္။

ဝမ္းခ်ဳပ္ခ်ိန္ ေလလည္ရင္ အနံ့ဆိုးပါတယ္။ အစာစားၿပီးစတို႔ အရည္ မ်ားမ်ား ေသာက္ၿပီး စတို႔ မွာ ေလထိုးသလို ေအာင့္တတ္ပါတယ္။ 

သူတို႔လိုတာကေတာ့ ဝမ္းပိတ္ေဆးမဟုတ္ဘဲ ဝမ္းခ်ဴေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။

တခါတေလေတာ့ လက္ေခ်ာင္းနဲ႔ ႏွိုက္ထုတ္ေပးဖို႔ထိ လိုတတ္ပါတယ္။

ဝမ္းႏွုတ္ေဆးစားရင္လဲ အဝက ပိတ္ေနလို႔ သိပ္မထိေရာက္ေတာ့ဘဲ ဘိုက္နာ ပ်ိဳ႕အန္တတ္ပါတယ္။ 

ဝမ္းကို ေပ်ာ့ေစတဲ့ Lactulose လိုေဆးမ်ိဳးကေတာ့ သိပ္မဆိုးခင္မွာ အသုံးတည့္ပါတယ္။

အေရးႀကီးတာကေတာ့ ေနာင္ကို ထပ္မျဖစ္ဖို႔ ေရမ်ားမ်ားေသာက္၊ အမၽွင္ပါတဲ့ အသီး အရြက္မ်ားမ်ားစား၊ ကိုယ္လက္လွုပ္ရွား မွန္မွန္လုပ္၊ ဝမ္းပုံ မွန္သြားတဲ့ အက်င့္လုပ္ေပးဖို႔ပဲ ျဖစ္ပါေၾကာင္းပါခင္ဗ်ား။

ဖိုးသုည

07/06/2017

ဝမ်းချုပ်၍လျှောခြင်း ( Unicode) 

"ဆရာမ၊ ကျမသားလေး ဝမ်းအရည်နဲ့ အချွဲ နည်းနည်း၊နည်းနည်း နဲ့ တနေ့ လေးငါးခါသွားနေတာ ၂ရက်ရှိပြီ၊"

" အမရဲ့သားက ဝမ်းချုပ်လို့ စမျင်းခံပြီး ဝမ်း အရည်သွားတာပါ"

"ရှင်... သားက ဝမ်းလျှောနေတာလေဆရာမ၊ ဝမ်းချုပ်တာ မဟုတ်ပါဘူး၊ ကလေးက လေနဲ့ဝမ်းနဲ့တောင် မကွဲတော့ဘူး ဘောင်းဘီထဲထွက်ထွက်ကျနေတာ"

" လာ အမ၊ လက်ကို ကလေးဗိုက်ဘယ်ဘက်အောက်နားကိုစမ်းကြည့်၊ ဘာစမ်းမိလဲ"

" အမလေး မာခဲခဲ အလုံးကြီးပါလား၊ ကင်ဆာများလားဆရာမရယ်, ကယ်ပါဦး"

Overflow diarrhea (spurious diarrhea)

အခုခေတ် ကလေးတွေက စားစရာပေါများပြီး ကျန်း မာရေး နဲ့ မညီညွတ်တာ ကို စားကြတာ များပါတယ်။

အမျှင်များများပါတဲ့ အရွက်တို့ အသီး အနှံတို့ အစားနည်းပြီ ရေသောက်လဲ နည်းလာကြသလို ကိုယ်လက်လှူပ်ရှားမှု လည်းနည်းလာပြီး ဖုန်းတွေဂိမ်းတွေနဲ့အချိန်ကုန်ကြတော့ ဆီးတွေ ဝမ်းတွေကိုလဲ အောင့်ထားထိမ်းထားရာက ဝမ်းချုပ်တဲ့ အကျင့်ရလာကြပါတယ်။

ဝမ်းသွားရင်လဲ သေချာကုန်စင်အောင် မသွားဘဲ ဝမ်းကျန်တာတွေ ဖြစ်ကြပါတယ်။

ရလာဒ်ကတော့ အထက်က အဖြစ် အပျက်လိုပါပဲ။

မစင်အိမ်ထဲမှာ ဝမ်းကျန်တဲ့ အခါ အူနံရံက ရေစုပ်ယူတာမို့ ဝမ်းက မာပြီး ကျစ်လာပါတယ်။

 မစင်အိမ်ထဲ ဝမ်း ရောက်လာရင် ဝမ်းသွားချင် စိတ်ပေါ်လာပေမဲ့၊ ဝမ်းကို ထိမ်းထားအောင့်ထားတာကြာ၊ စမျင်းကလဲ အကြာကြီး ရှိနေတာ့ အာရုံ ပျောက်သွားပါတော့တယ်။

အထွက်မှာ အမာခံပိတ်လေတော့ အသစ် အသစ် ဝမ်းတွေက ထွက်လို့မရတော့ပဲ နောက်မှာ လာပုံပါတယ်၊ နောက်တော့ သူတို့ပါ မာကျစ်လာပါတယ်။

ရက်နည်းနည်းကြာတော့ နောက်ဝမ်း အရည်က အချွဲနဲ့အတူ စမျင်းဘေးကနေ တိုးထွက်လာပြီး အပြင်ကိုရောက်လာပါတယ်။ 

စအိုဝကြွက်သားက အဲ ဒီအရည်နဲ အချွဲနည်းနည်းချင်းထွက်တာကို မထိမ်းတော့ ဝမ်းက ထိမ်းမရပဲ ထွက်ကျတာမျိုး ဖြစ်တာပါ.

အဲဒါကို လူတွေက ဝမ်းပျက် ဝမ်းလျောနဲ့ မှားပြီး ဝမ်းပိတ်ဆေး ကျွေးတော့ အခြေအနေတွေ ပိုဆိုးကုန်တော့တာပါ။

အဲလို စမျင်းခံလို့ ဝမ်းအရည်သွားတာက ၄နှစ် အထက် ကလေးတွေနဲ့ လှုပ်ရှားမှုနည်းတဲ့ အသက်သိပ်ကြီးသူတွေမှာ အဖြစ်များတယ်ဆိုပါတယ်။

သေချာမေးကြည့်ရင် အဲလို ဝမ်းအရည် မသွားခင် က ဝမ်းချုပ်တတ်တာ/ ဝမ်း ကုန်အောင်မသွားတာ ကို သိနိုင်သလို ဝမ်းဘိုက် ဘယ်ဖက် အောက်နားကို သေချာစမ်းရင် ဝက်အူချောင်းလို မာမာအတောင့် (သို့) ကျစ်စာခဲလို အမာခဲ စမ်းမိနိုင်ပါတယ်။ 

သိပ်ဆိုးရင်တော့ ဝမ်းဘိုက်ကန့်လန့် အတောင့်လိုက်ဖြစ်နေတာကို စမ်းမိနိုင်ပါတယ်။

ဝမ်းချုပ်ချိန် လေလည်ရင် အနံ့ဆိုးပါတယ်။ အစာစားပြီးစတို့ အရည် များများ သောက်ပြီး စတို့ မှာ လေထိုးသလို အောင့်တတ်ပါတယ်။ 

သူတို့လိုတာကတော့ ဝမ်းပိတ်ဆေးမဟုတ်ဘဲ ဝမ်းချူပေးရမှာဖြစ်ပါတယ်။

တခါတလေတော့ လက်ချောင်းနဲ့ နှိုက်ထုတ်ပေးဖို့ထိ လိုတတ်ပါတယ်။

ဝမ်းနှုတ်ဆေးစားရင်လဲ အဝက ပိတ်နေလို့ သိပ်မထိရောက်တော့ဘဲ ဘိုက်နာ ပျို့အန်တတ်ပါတယ်။ 

ဝမ်းကို ပျော့စေတဲ့ Lactulose လိုဆေးမျိုးကတော့ သိပ်မဆိုးခင်မှာ အသုံးတည့်ပါတယ်။

အရေးကြီးတာကတော့ နောင်ကို ထပ်မဖြစ်ဖို့ ရေများများသောက်၊ အမျှင်ပါတဲ့ အသီး အရွက်များများစား၊ ကိုယ်လက်လှုပ်ရှား မှန်မှန်လုပ်၊ ဝမ်းပုံ မှန်သွားတဲ့ အကျင့်လုပ်ပေးဖို့ပဲ ဖြစ်ပါကြောင်းပါခင်ဗျား။

ဖိုးသုည

07/06/2017