Friday, August 23, 2019

အချစ်ရဲ့သားကောင်( ခ်စ္ရဲ႕သားေကာင္)


အချစ်ရဲ့သားကောင် (ယူနီကုဒ်) 


ဒီကနေ့တော့ မာရီရာ တယောက် အပျိုဖြန်းကလေးကလေးတယောက်လို စိတ်တွေလှုပ်ရှားနေမိပါတယ်။
ချစ်တဲ့ သူရစ်ချတ်နဲ့ ပထမဆုံးအကြိမ် လူချင်းလည်း ဆုံရမယ်၊ ဩစတေးသျှနိုင်ငံတခွင်ကိုလည်း ချစ်သူလက်ဆွဲပြီး လျှောက်လည်ရဦးမယ်ဆိုတော့ မပျော်ဘယ်ရှိမလဲ။
Related image
https://www.thepalmbeaches.com/weddings
တကယ်တော့ မာရီက မြီးကောင်ပေါက် အပျိုကလေး မဟုတ်တော့ပါ။ အသက် ၃၀ နှစ် အရွယ် ကလေး ၄ ယောက်အမေ၊ ပုဂ္ဂလိက ကုမ္ပဏီတခုက အကြီးတန်းစာရင်းကိုင်တယောက်ပါ။
ကလေး၄ ယောက်နဲ့ အသက် ၆၀ ကျော် အမေအိုကြီးကို ထောက်ပံ့ဖို့ သူမရဲ့ လစာက လောက်ငှရုံသာရှိပါတယ်။ ဒီကြားထဲ အိမ်ထောင်ကွဲပြီးနောက် လူမှုရေး ပြသနာတွေ အလုပ်ထဲက ပြသနာတွေကြောင့် အမြဲလိုလိုစိတ်ဖိစီးခံနေရတော့ စိတ်ထွက်ပေါက် အနေနဲ့ တလောက ခေတ်စားလာတဲ့ ဆိုရှယ် မီဒီယာတခုမှာတွေ့တဲ့ အပေါင်းအသင်းတွေနဲ့ မိတ်ဆွေဖွဲ့ ရင်း ဘဝရဲ့အခက်အခဲတွေကို တခါတလေလှစ်ဟမိပါတော့တယ်။ တချို့ကိစ္စတွေက အနားမှာရှိတဲ့ လူရင်းတွေနဲ့ ပြောလို့ သိပ်မကောင်းတာတွေကလည်းရှိတာကိုး။
ဒီလိုနဲ့ ရုပ်ရည်သန့်သန့် စီးပွားရေးသမား တိုင်းတပါးသား ရစ်ချတ်နဲ့ အွန်လိုင်းမှာဆုံမိတာပါ။ ရုပ်ရည်သန့်သလို အပြော (အရေးအသား) လည်းညက်တဲ့ ရစ်ချက်ကိုသူမ တခဏအတွင်းခင်မင်သွားပြီး ရက်ပိုင်းအတွင်းရင်းနှီးတဲ့ မိတ်ဆွေတွေဖြစ်သွားပါတယ်။ တချို့ အွန်လိုင်းက ယောင်္ကျားလေး မိတ်ဆွေတွေနဲ့မတူတာကတော့ ရစ်ချက်က ပြောတာဆိုတာ အဆင့်အတန်းရှိတယ်၊ စည်းစောင့်တယ်။ သူမပြောတာကို အလေးထား နားထောင်တယ်၊ ဖတ်တယ်၊ အကြံပေးတယ်၊ နှစ်သိမ့်တယ်။ သူမ အနေနဲ့ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂ နှစ်က ကွဲသွားတဲ့ယောင်္ကျား ရှာဖစ်နဲ့ တုန်းက မရခဲ့ဖူးတဲ့ ၊တောင့်တခဲ့ဖူးတဲ့ ဂရုစိုက်မှု၊ အလေးထားမှု ကြင်နာမှုတွေကို ရစ်ချတ်နဲ့မှ ရတယ်လို့ မြင်လာတယ်။ သူမရဲ့ ငြီးငွေ့စရာကောင်းတဲ့ ခြောက်သွေ့နေတဲ့ ဘဝကြီးက ရစ်ချတ်ကြောင့် ပြန်လည်စိုပြေလာတယ်။ ဒီလိုနဲ့ အွန်လိုင်းဆိုတော့ text message တွေ အပြန်အလှန်ရေးကြပို့ကြရင်း voice chat နဲ ပြောဆိုကြရင်း လပိုင်းအတွင်းမှာ ချစ်သူတွေဖြစ်ခဲ့ကြပါတယ်။ မကြာခဏ အလုပ်ကိစ္စနဲ့ ခရီးထွက်ရတဲ့ ရစ်ချတ်ကလည်း ရောက်လေရာကနေ ဖြန်းဆက် သူမကြိုက်တတ်တဲ့ လက်ဆောင်ကလေးတွေကိုလည်း ပို့ပေးတတ်တယ်လေ။ ခရီးအထွက်များတဲ့ရစ်ချတ်နဲ့ ခွင့်ရက်နည်းတဲ့သူမရဲ့ အလုပ် အနေအထားရလူချင်းဆုံကြဖို့ ချိန်းရတာ အတော်ကို ခက်ခဲနေပါတယ်။
ဒီလိုနဲ့ စောင့်တာကြာလေလေ အလွန်ဂရုတစိုက်ချစ်တတ်တဲ့ ရစ်ချတ်နဲ့တွေ့ချင်လေလေဖြစ်နေတဲ့ မာရီယာတယောက် ပြီးခဲ့တဲ့ ၂ပတ်က သတင်းကောင်းကြားလိုက်ရပါတယ်။ သူမလိုပဲ သူမနဲ့ အလွန်တွေ့ချင်နေတဲ့ ရစ်ချတ်တယောက် ၁၀ ရက်တိတိ အလုပ်က နားပြီး သူမနဲ့ ခရီးအတူထွက်မယ် ဆိုပြီးသူမကိုလည်း ခွင့်ယူခိုင်းပါတယ်။ ခွင့်ရက်အဆင်မပြေလျင် လစာမဲ့ ခွင့်ယူမယ်လို့ ကြံထားတဲ့သူမကို ဘော့စ်က နားလည်စွာနဲ့ ခွင့်ပေးလိုက်တဲ့နေ့ကတော့ ပြောမပြတတ်အောင်ဝမ်းသာမိတာပေါ့၊
ခရီးစဉ်တခုလုံး လေယာဉ်လက်မှတ်၊ ဟိုတယ်ကအစ အားလုံးကို ရစ်ချတ်ကသူမ ဖြစ်ချင်တာတွေကိုမေးပြီး စိတ်တိုင်းကျအောင် အကုန်ကျခံစီစဉ်ပေးပါတယ်။  ဘရူနိုင်းကနေ ဩစတေးသျှကို တိုက်ရိုက်လေယာဉ်ရှိပေမယ့် နောက်ဆုံးမိနစ်အထိ အလုပ်ရှုပ်နေမယ့် ရစ်ချတ်က မလေးရှားနိုင်ငံ ကွာာလမ်ပွာမှာ ၂ ယောက်ဆုံပြီးမှ အတူသွားဖို့ စီစဉ်ပါတယ်။ ဒါမှလည်း ခရီးအစကတည်းက သူတို့တယောက်လေယာဉ်အတူတူစီးပြီး ခရီးသွားနိုင်မှာကိုး။
ကလေးတွေကို အမေနဲ့ထားခဲ့ပြီး စီစဉ်သင့်တာတွေကိုစီစဉ်တဲ့ အခါမှာ အမေကလည်း တခုလပ် သမီးရဲ့ စိတ်လှုပ်ရှားနေတာကိုကြည့်ပြီး နားလည်ပေးရှာပါတယ်။ ဒီလိုနဲ့ ရင်ခုန်စရာကောင်းတဲ့ ဘရူနိုင်းကနေ ကွာလာလမ်ပွာ ခရီးကို အတွေးစုံတွေး စိတ်ကူးယဉ်ပြီး စတင်လိုက်ပါတယ်။ လေယာဉ်ကြီးကလည်း အတော်နှေးတယ်ထင်မိပါသေးတယ်။
ကွာလာလမ်ပွာ လေဆိပ်ကို လေယာဉ်ဆိုက်ချိန်မှာတော့ သူမစိတ်လှုပ်ရှားစွာရှာနေတဲ့ ရစ်ချတ်ကိုမတွေ့ပဲ ဖုန်းကောတခုကို လက်ခံရရှိလိုက်ပါတယ်။ “မမျှော်လင့်တဲ့ အရေးကြီးကိစ္စပေါ်လာလို့ ဒီနေ့ ကွာလာလမ်ပွာကိုမရောက်နိုင်တော့ဘူး၊ မနက်ဖြန်မှ ဩဇီသွားတဲ့ လေယာဉ် အမှီလာခဲ့မယ်၊ စိတ်ချရတဲ့ အလုပ်လုပ်ဖက် ကိုယ့်မိတ်ဆွေ တယောက်ကို အကူအညီတောင်းထားတယ်။ ဗစ်တာဆိုတဲ့ နိုင်ဂျီးရီယားတယောက် လေဆိပ်မှာလာကြိုပြီး တည်းခိုဖို့ကအစ အစစအရာရာ စီစဉ်ပေးလိမ့်မယ်” ဆိုပြီး အထပ်ထပ်တောင်ပန်နေတဲ့ ချစ်သူကို မာရီယာ အပြစ်မတင်ရက်ပါ။  အသားမည်းပေမယ့် အလွန်ဖေါ်ရွေမွန်ရည်တဲ့ ဗစ်တာက သူမကို လေဆိပ်ထဲမှာလာကြိုပြီး ခရီးအသေးစိပ်ကိုပြောပြရင်းသူမရဲ့ ခရီးဆောင်အိတ်ကို ဆွဲလာပေးပါတယ်။ ကံမကောင်းအကြောင်းမလှစွာနဲ့ သူဆွဲလာတဲ့အိတ်က ဒေါင့်စွန်းတခုနဲ့ ငြိပြီး အတော် ပွန်းသွားပါတယ်။  ဗစ်တာခမျာမှာ  နေစရာမရှိအောင် ပျာပြီးအထပ်ထပ်တောင်းပန်ပါတယ်။ သူမအတွက် စီစဉ်ထားတဲ့ ဖိုက်စတား ဟိုတယ်ကို တက္ကစီနဲ့ သွားကြတော့ ဒေသခံကားသမားကြီးက သူမကို ကျီးကန်းတွေကို (အမည်းတွေ) သိထား၊ သူတို့ကိုမယုံနဲ့ လို့ မလေးဘာသာစကားနဲ့ သတိပေးပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ချစ်တဲ့စိတ်နဲ့ ရစ်ချတ်ရဲ့ လူယုံဆိုတဲ့ မွန်ရည်တဲ့ ဗစ်တာကို သံသယ မဖြစ်မိပါဘူး။
ဟိုတယ်အသွားလမ်းမှာ ဗစ်တာက သူ့အသိ ခရီးဆောင်အိတ်ရောင်းတဲ့ ဆိုင်တဆိုင်ကို ခဏဝင်ပြီး ခရီးဆောင်အိတ်အကောင်းစားတလုံးဝယ်ပေးပါတယ်။ သူမရဲ့ပွန်းသွားတဲ့ အိတ်က ရစ်ချတ်နဲ့ ခရီးသွားရင် လူမြင်လို့မသင့်ဘူးဆိုပြီး အတင်းလဲခိုင်းပါတယ်။  ဟိုတယ်ရောက်တော့ အိတ်အဟောင်းအတွက် အလုပ်မရှုပ်အောင်ဆိုပြီး သူမပစ္စည်းတွေကို အိတ်အသစ်ထဲ လှယ်ထည့်တာကို ဗစ်တာက အခန်းအပြင်ကနေ စောင့်ကာ အိတ်အဟောင်းကိုယူပြီးမှ ပြန်သွားပါတယ်။
 နောက်နေ့ ဩစတေးသျှကိုသွားမယ့်လေယာဉ်ကို စီးဖို့သွားတော့ ရစ်ချတ်တယောက် လေယာဉ်ထွက်ချိန်အမှီ ရောက်မလာနိုင်ပါဘူး။ နောက်လေယာဉ်နဲ့ လိုက်လာမယ်၊ ဟိုရောက်မှ တွေ့မယ်ဆိုပြီး ဆစ်ဒနီမှာ တည်းဖို့ စီစဉ်ထားတဲ့အသေးစိပ်ကို ဖုန်းထဲကနေပဲ ပြောပါတယ်။  လေဆိပ်ကို ဟိုတယ်ကကားလာကြိုမှာဖြစ်လို့ အရာရာစိတ်မပူဖို့၊ တဖွဖွပြောနေတဲ့ အလုပ်နဲ့ ချစ်သူအကြား ဗျာများနေတဲ့ ရစ်ချတ်ကိုသာ မာရီယာတယောက် အသနားပိုမိပါတော့တယ်။  

ဒီလိုနဲ့ ခရီးတလျှောက် ဘေးက လွတ်နေတဲ့ခုံကလေးကို စိတ်မကောင်းစွာကြည့်ရင်း မာရီယာတယောက် ဩစတေးသျှနိုင်ငံကို တဦးတည်းခရီးဆက်ရပါတော့တယ်။
ချစ်သူနဲ့ မကြာမီဆုံရတော့မှာကိုတွေးပြီး အပျော်လွန်လာတဲ့ မာရီယာတယောက် ဆစ်ဒနီလေဆိပ်မှာ အကောက်ခွန်အရာရှိတွေက သူမရဲ့ အိတ်ကို ဖွင့်ပြီး စစ်ဆေးဖို့လိုတယ်လို့ပြောတော့  စိတ်သိပ်မပူဘဲ လက်ခံလိုက်ပါတယ်။ သူမရဲ့ ပစ္စည်းတွေကို အကုန်ထုတ်ပြီး အိတ်ကိုပါ ခွာစစ်မယ်ဆိုတော့ အံ့ဩသွားပါတယ်။ မလေးရှားမှာ ဗစ်တာက ကမန်းကတန်း ဝယ်ပေးလိုက်တဲ့ အိတ်အကောင်းစားကြီးက ဘာပြသနာရှိလို့တုန်း။ အကောက်ခွန် အရာရှိတွေက အိတ်အောက်ခံကို ဖွင့်လိုက်တဲ့အခါမှာတော့ အံဝှက်နဲ့ထည့်ထားတဲ့ အမှုန့်ဖြူဖြူတွေကို အံ့ဩတုန်လှုပ်စွာ တွေ့လိုက်ရပါတော့တယ်။  စစ်ဆေးလိုက်တော့ ကာလပေါက်ဈေး ၂ သိန်းကျော်တန်တဲ့ ဘိန်းဖြူတွေတဲ့။  ဘာတွေဖြစ်ကုန်ပြီလဲ။
သူမကလည်းအဲဒီ အမှုန့်တွေနဲ့ ဘာမှ မပတ်သက်ကြောင်းရှင်းပြရင်းချစ်သူ ရစ်ချတ်ကို ဖုန်းပြောခွင့်တောင်းပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ရစ်ချတ်တချိန်လုံးသူမနဲ့ အဆက် အသွယ်လုပ်နေတဲ့ဖုန်းက လုံးဝ ခေါ်မလို့ရတော့ပါဘူး။  ပူထူပြီး ဘာလုပ်ရမှန်းမသိဖြစ်နေတဲ့ မာရီယာတယောက်ကို ဩစတေးသျှနိုင်ငံကို ဘိန်းဖြူခိုးသွင်းလာမှုနဲ့ ရဲလက်ကို လွှဲအပ်လိုက်ပါတယ်။
ရဲဌာနရောက်မှ ဘရူနိုင်းသံရုံးကို ဖုန်းဆက် အကူအညီတောင်းရပါတယ်။ သံအရာရှိက လာတွေ့ပြီး ရှေ့နေငှားဖို့ ကျန်ရစ်ခဲ့တဲ့ ဘရူနိုင်းက မိသားစုကို အကြောင်းကြားဖို့ကအစ အကူအညီပေးပါတယ်။
နောက်ပိုင်းမှ ရဲစခန်းနဲ့ တရားခွင်မှာစစ်ဆေးရာက သူမဟာ မူးယစ်မှောင်ခို ဂိုဏ်းကြီးတခုရဲ့ ပိပိရိရိ အသုံးချခံလိုက်ရတဲ့ သားကောင်တွေထဲ ကတယောက်ဖြစ်နေတာကို သိလိုက်ရပါတယ်။ ရစ်ချတ်ဟာ သူမကို ချစ်ဟန်ဆောင်သူတဦးသာဖြစ်ပြီး သူမကိုသားကောင်တယောက်အနေနဲ့ အသုံးချခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။  ကြံရာပါ ဗစ်တာက အကွက်ဆင်ကာသူမရဲ့ အိတ်ကို  အံဝှက်နဲ့ဘိန်းဖြူတွေဝှက်ထားတဲ့အိတ်နဲ့ လဲပေးခဲ့တာပါ။ အဖမ်းခံရလျင် အတူမပါစေဖို့ ရစ်ချတ်က လေယာဉ်တစီးတည်းအတူတူလိုက်မလာတာပါ။ အကယ်၍ သူမကို မဖမ်းမိဘူးဆိုလျင်တော့ နောက်နေ့မှာရစ်ချတ်ပေါ်လာပြီး လူမှုရေး ဇာတ်လမ်း ဆက်ကာ ဟန်ဆောင်ချစ်သူက သူမကို နောက်ထပ် ဘိန်းဖြူတွေ ခိုးသွင်းဖို့ ဆက်လက် အသုံးချနိုင်တယ်ဆိုပါတယ်။  ဩစတေးသျှရဲတပ်ဖွဲကလည်း မလေးရှားရဲ့တပ်ဖွဲကို ဆက်သွယ်ပြီးအဆိုပါဂိုဏ်းကို ဖေါ်ထုတ်ဖို့ ကြိးစားခဲ့ပါတယ်။ သူမကိုတော့ မူယစ်ဆေးမှာင်ခိုဂိုဏ်းနဲ့ တိုက်ရိုက် မပတ်သက်လို့ သက်သက်ညှာညှာ စဉ်းစားပေးခဲ့ပေမယ့် ကိုယ်တိုင်လက်ပူးလက်ကြပ်မိခဲ့တဲ့ အတွက် ဥပဒအရ ထောင်ဒါဏ် ကချခံခဲ့ရပါတယ်။
သူမရဲ့ ကျန်ခဲ့တဲ့ မိသားစုကိုတော့ သူမဩစတေးသျှအကျဉ်းထောင်မှာ ပြစ်ဒါဏ်ခံနေရတဲ့ကာလအတွင်း ဘရူနိုင်းအစိုးရက ထောက်ပံ့ပေးပါတယ်။
မာရီယာကတော့ တခြားအမျိုးသမီးတွေကို သူမလို အသုံးချမခံရဖို့ သူမရဲ့ ဖြစ်စဉ်ကို သေသေချာချာပြောပြပြီး သတင်းစာဆောင်းပါးအနေတဲ့ ဘရူနိူင်းပြည်သူတွေကို ဖေါ်ပြပေးဖို့ ဘရူနိုင်းမူးယစ် ထိန်းချုပ်ရေး အဖွဲ့ကို အကူအညီတောင်းခဲ့ပါတယ်။
2009 -2010 ကာလအတွင်း ဘရူနိုင်းနိုင်ငံသားအချို့ ကမ္ဘ့ာနိုင်ငံ အနှံ့မှာ အလားတူ မူးယစ်ဆေးမှောင်ခိုဂိုဏ်းတွေရဲ့ လှည့်ဖြား အသုံးချခံရပြီး အဖမ်းခံရတာတွေရှိပါတယ်။
မူးယစ်ဆေးမှောင်ခိုဂိုဏ်းတွေဟာ ဆိုရှယ်မီဒီယာတွေမှာ သားကောင်တွေကို ရွေးချယ်ရှာဖွေပြီး ပညာသားပါပါချဉ်းကပ်ကာ အွန်လိုင်းချစ်သူဘဝဖန်တီးကြပြီး သူတိုကို ယုံကြည်လာပြီဆိုတော့မှ မူယစ်ဆေးကို မှောင်ခိုသယ်ဖို့ နည်းမျိုးစုံနဲ့ အသုံးချတာဖြစ်တယ်လို့ ဘရူနိုင်း မူးယစ် ဗျူရိုက ပြည်သူတွေကို သတိပေးထားပါတယ်။ သူတို့ ပစ်မှတ်ထားတာကတော့ အိမ်ထောင်ရေး အဆင်မပြေသူ၊  မိသားစုပြသနာ စီးပွားရေးပြသနာရှိသူ အမျိုးသမီးတွေများပါတယ်။ ဆယ်ကျော်သက်တွေကိုလည်း အသုံးချကြပါတယ်။ သူတို့ဟာ လူ့အရိပ်အကဲဖမ်းနဲ့ သရုပ်ဆောင် ကျွမ်းကျင်ကြပြီး အပြောအဆို လိမ်မာလို့ သားကောင်တွေက သူတို့အပေါ် အချိန်တိုတိုအတွင် ယု့ကြည်သွားကြကာ ချစ်သူတွေဖြစ်သွားကြပါတယ်။ သူတို့က အချိန်ယူကာ သားကောင်ရဲ့ယုံကြည်မှု ရယူပြီးမှ  သားကောင်းတွေကို သူတို့မူးယစ်ဆေးပို့ချင်တဲ့ နိုင်ငံကို ခရီးထွက်ဖို့ စီစဉ်ပေးကာ ပစ္စည်းကို သားကောင်မသိအောင်ထည့်ပေးလိုက်တာများပါတယ်။ ပစ္စည်းကို မမိဘဲ နိုင်ငံအထဲရောက်သွားလျင်တော့ သူတို့ပြန်ပေါ်လာပြီး ဟန်ဆောင် ချစ်သူဘဝ ခရီးဆက်ကာ သားကောင်ကို ဆက်လက်အသုံးချပါတယ်။ အမိခ့ရလျင်တော့ သူတို့ လုံးဝ အဆက်ဖြတ်ပြီးပျောက်သွားပါတယ်။
၂၀၁၃ မှာ ကမ္ဘောဒီးယားမှာ ထောင် ၂၃ နှစ်အကျခဲ့ရတဲ့ ဩစတေးသျှနိုင်ငံသူ ကလေးအမေ Yoshe Taylor တယောက်ကလည်း အဲလို အွန်လိုင်းချစ်သူက အသုံးချတာကိုခံလိုက်ရတာပါ။ သူမရဲ့ သတင်းကို https://www.dailymail.co.uk/news/article-7373393/Aussie-mum-tricked-drug-mule-African-man-opens-squalid-Cambodian-jail.html မှာ ဖေါ်ပြထားပါတယ်။
ဒီလို လုပ်သူအများစုက နိုင်ဂျီးရီယားနိုင်ငံသားတွေ ပါဝင်ကြပြီး ကွာလာလမ်ပွာကတော့ သူတို့ရဲ့  မူးယစ်ဆေးကုန်ကူးတဲ့ အရှေ့တောင်အာရှမှာ ခရီးထောက်စခန်းဖြစ်ပါတယ်။
အွန်လိုင်းပေါ်ကချစ်သူတွေကို သတိထားကြဖို့ပါ။ 
မြန်မာပြည်မှာတော့ နိုင်ငံခြားသားနဲ့ဇာတ်လမ်းနည်းတော့ တခြားနည်းတွေနဲ့ အသုံးချတာခံရပါတယ်။ 

ဖိုးသုည
24-8-19

အခ်စ္ရဲ႕သားေကာင္


ဒီကေန႔ေတာ့ မာရီရာ တေယာက္ အပ်ိဳျဖန္းကေလးကေလးတေယာက္လို စိတ္ေတြလႈပ္ရွားေနမိပါတယ္။
ခ်စ္တဲ့ သူရစ္ခ်တ္နဲ႔ ပထမဆုံးအႀကိမ္ လူခ်င္းလည္း ဆုံရမယ္၊ ဩစေတးသွ်ႏိုင္ငံတခြင္ကိုလည္း ခ်စ္သူလက္ဆြဲၿပီး ေလွ်ာက္လည္ရဦးမယ္ဆိုေတာ့ မေပ်ာ္ဘယ္ရွိမလဲ။
တကယ္ေတာ့ မာရီက ၿမီးေကာင္ေပါက္ အပ်ိဳကေလး မဟုတ္ေတာ့ပါ။ အသက္ ၃၀ ႏွစ္ အ႐ြယ္ ကေလး ၄ ေယာက္အေမ၊ ပုဂၢလိက ကုမၸဏီတခုက အႀကီးတန္းစာရင္းကိုင္တေယာက္ပါ။
ကေလး၄ ေယာက္နဲ႔ အသက္ ၆၀ ေက်ာ္ အေမအိုႀကီးကို ေထာက္ပံ့ဖို႔ သူမရဲ႕ လစာက ေလာက္ငွ႐ုံသာရွိပါတယ္။ ဒီၾကားထဲ အိမ္ေထာင္ကြဲၿပီးေနာက္ လူမႈေရး ျပသနာေတြ အလုပ္ထဲက ျပသနာေတြေၾကာင့္ အၿမဲလိုလိုစိတ္ဖိစီးခံေနရေတာ့ စိတ္ထြက္ေပါက္ အေနနဲ႔ တေလာက ေခတ္စားလာတဲ့ ဆိုရွယ္ မီဒီယာတခုမွာေတြ႕တဲ့ အေပါင္းအသင္းေတြနဲ႔ မိတ္ေဆြဖြဲ႕ ရင္း ဘဝရဲ႕အခက္အခဲေတြကို တခါတေလလွစ္ဟမိပါေတာ့တယ္။ တခ်ိဳ႕ကိစၥေတြက အနားမွာရွိတဲ့ လူရင္းေတြနဲ႔ ေျပာလို႔ သိပ္မေကာင္းတာေတြကလည္းရွိတာကိုး။
ဒီလိုနဲ႔ ႐ုပ္ရည္သန႔္သန႔္ စီးပြားေရးသမား တိုင္းတပါးသား ရစ္ခ်တ္နဲ႔ အြန္လိုင္းမွာဆုံမိတာပါ။ ႐ုပ္ရည္သန႔္သလို အေျပာ (အေရးအသား) လည္းညက္တဲ့ ရစ္ခ်က္ကိုသူမ တခဏအတြင္းခင္မင္သြားၿပီး ရက္ပိုင္းအတြင္းရင္းႏွီးတဲ့ မိတ္ေဆြေတြျဖစ္သြားပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ အြန္လိုင္းက ေယာက်ၤားေလး မိတ္ေဆြေတြနဲ႔မတူတာကေတာ့ ရစ္ခ်က္က ေျပာတာဆိုတာ အဆင့္အတန္းရွိတယ္၊ စည္းေစာင့္တယ္။ သူမေျပာတာကို အေလးထား နားေထာင္တယ္၊ ဖတ္တယ္၊ အႀကံေပးတယ္၊ ႏွစ္သိမ့္တယ္။ သူမ အေနနဲ႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္က ကြဲသြားတဲ့ေယာက်ၤား ရွာဖစ္နဲ႔ တုန္းက မရခဲ့ဖူးတဲ့ ၊ေတာင့္တခဲ့ဖူးတဲ့ ဂ႐ုစိုက္မႈ၊ အေလးထားမႈ ၾကင္နာမႈေတြကို ရစ္ခ်တ္နဲ႔မွ ရတယ္လို႔ ျမင္လာတယ္။ သူမရဲ႕ ၿငီးေငြ႕စရာေကာင္းတဲ့ ေျခာက္ေသြ႕ေနတဲ့ ဘဝႀကီးက ရစ္ခ်တ္ေၾကာင့္ ျပန္လည္စိုေျပလာတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ အြန္လိုင္းဆိုေတာ့ text message ေတြ အျပန္အလွန္ေရးၾကပို႔ၾကရင္း voice chat နဲ ေျပာဆိုၾကရင္း လပိုင္းအတြင္းမွာ ခ်စ္သူေတြျဖစ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ မၾကာခဏ အလုပ္ကိစၥနဲ႔ ခရီးထြက္ရတဲ့ ရစ္ခ်တ္ကလည္း ေရာက္ေလရာကေန ျဖန္းဆက္ သူမႀကိဳက္တတ္တဲ့ လက္ေဆာင္ကေလးေတြကိုလည္း ပို႔ေပးတတ္တယ္ေလ။ ခရီးအထြက္မ်ားတဲ့ရစ္ခ်တ္နဲ႔ ခြင့္ရက္နည္းတဲ့သူမရဲ႕ အလုပ္ အေနအထားရလူခ်င္းဆုံၾကဖို႔ ခ်ိန္းရတာ အေတာ္ကို ခက္ခဲေနပါတယ္။
ဒီလိုနဲ႔ ေစာင့္တာၾကာေလေလ အလြန္ဂ႐ုတစိုက္ခ်စ္တတ္တဲ့ ရစ္ခ်တ္နဲ႔ေတြ႕ခ်င္ေလေလျဖစ္ေနတဲ့ မာရီယာတေယာက္ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂ပတ္က သတင္းေကာင္းၾကားလိုက္ရပါတယ္။ သူမလိုပဲ သူမနဲ႔ အလြန္ေတြ႕ခ်င္ေနတဲ့ ရစ္ခ်တ္တေယာက္ ၁၀ ရက္တိတိ အလုပ္က နားၿပီး သူမနဲ႔ ခရီးအတူထြက္မယ္ ဆိုၿပီးသူမကိုလည္း ခြင့္ယူခိုင္းပါတယ္။ ခြင့္ရက္အဆင္မေျပလ်င္ လစာမဲ့ ခြင့္ယူမယ္လို႔ ႀကံထားတဲ့သူမကို ေဘာ့စ္က နားလည္စြာနဲ႔ ခြင့္ေပးလိုက္တဲ့ေန႔ကေတာ့ ေျပာမျပတတ္ေအာင္ဝမ္းသာမိတာေပါ့၊
ခရီးစဥ္တခုလုံး ေလယာဥ္လက္မွတ္၊ ဟိုတယ္ကအစ အားလုံးကို ရစ္ခ်တ္ကသူမ ျဖစ္ခ်င္တာေတြကိုေမးၿပီး စိတ္တိုင္းက်ေအာင္ အကုန္က်ခံစီစဥ္ေပးပါတယ္။  ဘ႐ူႏိုင္းကေန ဩစေတးသွ်ကို တိုက္႐ိုက္ေလယာဥ္ရွိေပမယ့္ ေနာက္ဆုံးမိနစ္အထိ အလုပ္ရႈပ္ေနမယ့္ ရစ္ခ်တ္က မေလးရွားႏိုင္ငံ ကြာာလမ္ပြာမွာ ၂ ေယာက္ဆုံၿပီးမွ အတူသြားဖို႔ စီစဥ္ပါတယ္။ ဒါမွလည္း ခရီးအစကတည္းက သူတို႔တေယာက္ေလယာဥ္အတူတူစီးၿပီး ခရီးသြားႏိုင္မွာကိုး။
ကေလးေတြကို အေမနဲ႔ထားခဲ့ၿပီး စီစဥ္သင့္တာေတြကိုစီစဥ္တဲ့ အခါမွာ အေမကလည္း တခုလပ္ သမီးရဲ႕ စိတ္လႈပ္ရွားေနတာကိုၾကည့္ၿပီး နားလည္ေပးရွာပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ရင္ခုန္စရာေကာင္းတဲ့ ဘ႐ူႏိုင္းကေန ကြာလာလမ္ပြာ ခရီးကို အေတြးစုံေတြး စိတ္ကူးယဥ္ၿပီး စတင္လိုက္ပါတယ္။ ေလယာဥ္ႀကီးကလည္း အေတာ္ေႏွးတယ္ထင္မိပါေသးတယ္။
ကြာလာလမ္ပြာ ေလဆိပ္ကို ေလယာဥ္ဆိုက္ခ်ိန္မွာေတာ့ သူမစိတ္လႈပ္ရွားစြာရွာေနတဲ့ ရစ္ခ်တ္ကိုမေတြ႕ပဲ ဖုန္းေကာတခုကို လက္ခံရရွိလိုက္ပါတယ္။ “မေမွ်ာ္လင့္တဲ့ အေရးႀကီးကိစၥေပၚလာလို႔ ဒီေန႔ ကြာလာလမ္ပြာကိုမေရာက္ႏိုင္ေတာ့ဘူး၊ မနက္ျဖန္မွ ဩဇီသြားတဲ့ ေလယာဥ္ အမွီလာခဲ့မယ္၊ စိတ္ခ်ရတဲ့ အလုပ္လုပ္ဖက္ ကိုယ့္မိတ္ေဆြ တေယာက္ကို အကူအညီေတာင္းထားတယ္။ ဗစ္တာဆိုတဲ့ ႏိုင္ဂ်ီးရီယားတေယာက္ ေလဆိပ္မွာလာႀကိဳၿပီး တည္းခိုဖို႔ကအစ အစစအရာရာ စီစဥ္ေပးလိမ့္မယ္” ဆိုၿပီး အထပ္ထပ္ေတာင္ပန္ေနတဲ့ ခ်စ္သူကို မာရီယာ အျပစ္မတင္ရက္ပါ။  အသားမည္းေပမယ့္ အလြန္ေဖၚေ႐ြမြန္ရည္တဲ့ ဗစ္တာက သူမကို ေလဆိပ္ထဲမွာလာႀကိဳၿပီး ခရီးအေသးစိပ္ကိုေျပာျပရင္းသူမရဲ႕ ခရီးေဆာင္အိတ္ကို ဆြဲလာေပးပါတယ္။ ကံမေကာင္းအေၾကာင္းမလွစြာနဲ႔ သူဆြဲလာတဲ့အိတ္က ေဒါင့္စြန္းတခုနဲ႔ ၿငိၿပီး အေတာ္ ပြန္းသြားပါတယ္။  ဗစ္တာခမ်ာမွာ  ေနစရာမရွိေအာင္ ပ်ာၿပီးအထပ္ထပ္ေတာင္းပန္ပါတယ္။ သူမအတြက္ စီစဥ္ထားတဲ့ ဖိုက္စတား ဟိုတယ္ကို တကၠစီနဲ႔ သြားၾကေတာ့ ေဒသခံကားသမားႀကီးက သူမကို က်ီးကန္းေတြကို (အမည္းေတြ) သိထား၊ သူတို႔ကိုမယုံနဲ႔ လို႔ မေလးဘာသာစကားနဲ႔ သတိေပးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ခ်စ္တဲ့စိတ္နဲ႔ ရစ္ခ်တ္ရဲ႕ လူယုံဆိုတဲ့ မြန္ရည္တဲ့ ဗစ္တာကို သံသယ မျဖစ္မိပါဘူး။
ဟိုတယ္အသြားလမ္းမွာ ဗစ္တာက သူ႔အသိ ခရီးေဆာင္အိတ္ေရာင္းတဲ့ ဆိုင္တဆိုင္ကို ခဏဝင္ၿပီး ခရီးေဆာင္အိတ္အေကာင္းစားတလုံးဝယ္ေပးပါတယ္။ သူမရဲ႕ပြန္းသြားတဲ့ အိတ္က ရစ္ခ်တ္နဲ႔ ခရီးသြားရင္ လူျမင္လို႔မသင့္ဘူးဆိုၿပီး အတင္းလဲခိုင္းပါတယ္။  ဟိုတယ္ေရာက္ေတာ့ အိတ္အေဟာင္းအတြက္ အလုပ္မရႈပ္ေအာင္ဆိုၿပီး သူမပစၥည္းေတြကို အိတ္အသစ္ထဲ လွယ္ထည့္တာကို ဗစ္တာက အခန္းအျပင္ကေန ေစာင့္ကာ အိတ္အေဟာင္းကိုယူၿပီးမွ ျပန္သြားပါတယ္။
 ေနာက္ေန႔ ဩစေတးသွ်ကိုသြားမယ့္ေလယာဥ္ကို စီးဖို႔သြားေတာ့ ရစ္ခ်တ္တေယာက္ ေလယာဥ္ထြက္ခ်ိန္အမွီ ေရာက္မလာႏိုင္ပါဘူး။ ေနာက္ေလယာဥ္နဲ႔ လိုက္လာမယ္၊ ဟိုေရာက္မွ ေတြ႕မယ္ဆိုၿပီး ဆစ္ဒနီမွာ တည္းဖို႔ စီစဥ္ထားတဲ့အေသးစိပ္ကို ဖုန္းထဲကေနပဲ ေျပာပါတယ္။  ေလဆိပ္ကို ဟိုတယ္ကကားလာႀကိဳမွာျဖစ္လို႔ အရာရာစိတ္မပူဖို႔၊ တဖြဖြေျပာေနတဲ့ အလုပ္နဲ႔ ခ်စ္သူအၾကား ဗ်ာမ်ားေနတဲ့ ရစ္ခ်တ္ကိုသာ မာရီယာတေယာက္ အသနားပိုမိပါေတာ့တယ္။  

ဒီလိုနဲ႔ ခရီးတေလွ်ာက္ ေဘးက လြတ္ေနတဲ့ခုံကေလးကို စိတ္မေကာင္းစြာၾကည့္ရင္း မာရီယာတေယာက္ ဩစေတးသွ်ႏိုင္ငံကို တဦးတည္းခရီးဆက္ရပါေတာ့တယ္။
ခ်စ္သူနဲ႔ မၾကာမီဆုံရေတာ့မွာကိုေတြးၿပီး အေပ်ာ္လြန္လာတဲ့ မာရီယာတေယာက္ ဆစ္ဒနီေလဆိပ္မွာ အေကာက္ခြန္အရာရွိေတြက သူမရဲ႕ အိတ္ကို ဖြင့္ၿပီး စစ္ေဆးဖို႔လိုတယ္လို႔ေျပာေတာ့  စိတ္သိပ္မပူဘဲ လက္ခံလိုက္ပါတယ္။ သူမရဲ႕ ပစၥည္းေတြကို အကုန္ထုတ္ၿပီး အိတ္ကိုပါ ခြာစစ္မယ္ဆိုေတာ့ အံ့ဩသြားပါတယ္။ မေလးရွားမွာ ဗစ္တာက ကမန္းကတန္း ဝယ္ေပးလိုက္တဲ့ အိတ္အေကာင္းစားႀကီးက ဘာျပသနာရွိလို႔တုန္း။ အေကာက္ခြန္ အရာရွိေတြက အိတ္ေအာက္ခံကို ဖြင့္လိုက္တဲ့အခါမွာေတာ့ အံဝွက္နဲ႔ထည့္ထားတဲ့ အမႈန႔္ျဖဴျဖဴေတြကို အံ့ဩတုန္လႈပ္စြာ ေတြ႕လိုက္ရပါေတာ့တယ္။  စစ္ေဆးလိုက္ေတာ့ ကာလေပါက္ေဈး ၂ သိန္းေက်ာ္တန္တဲ့ ဘိန္းျဖဴေတြတဲ့။  ဘာေတြျဖစ္ကုန္ၿပီလဲ။
သူမကလည္းအဲဒီ အမႈန႔္ေတြနဲ႔ ဘာမွ မပတ္သက္ေၾကာင္းရွင္းျပရင္းခ်စ္သူ ရစ္ခ်တ္ကို ဖုန္းေျပာခြင့္ေတာင္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ရစ္ခ်တ္တခ်ိန္လုံးသူမနဲ႔ အဆက္ အသြယ္လုပ္ေနတဲ့ဖုန္းက လုံးဝ ေခၚမလို႔ရေတာ့ပါဘူး။  ပူထူၿပီး ဘာလုပ္ရမွန္းမသိျဖစ္ေနတဲ့ မာရီယာတေယာက္ကို ဩစေတးသွ်ႏိုင္ငံကို ဘိန္းျဖဴခိုးသြင္းလာမႈနဲ႔ ရဲလက္ကို လႊဲအပ္လိုက္ပါတယ္။
ရဲဌာနေရာက္မွ ဘ႐ူႏိုင္းသံ႐ုံးကို ဖုန္းဆက္ အကူအညီေတာင္းရပါတယ္။ သံအရာရွိက လာေတြ႕ၿပီး ေရွ႕ေနငွားဖို႔ က်န္ရစ္ခဲ့တဲ့ ဘ႐ူႏိုင္းက မိသားစုကို အေၾကာင္းၾကားဖို႔ကအစ အကူအညီေပးပါတယ္။
ေနာက္ပိုင္းမွ ရဲစခန္းနဲ႔ တရားခြင္မွာစစ္ေဆးရာက သူမဟာ မူးယစ္ေမွာင္ခို ဂိုဏ္းႀကီးတခုရဲ႕ ပိပိရိရိ အသုံးခ်ခံလိုက္ရတဲ့ သားေကာင္ေတြထဲ ကတေယာက္ျဖစ္ေနတာကို သိလိုက္ရပါတယ္။ ရစ္ခ်တ္ဟာ သူမကို ခ်စ္ဟန္ေဆာင္သူတဦးသာျဖစ္ၿပီး သူမကိုသားေကာင္တေယာက္အေနနဲ႔ အသုံးခ်ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။  ႀကံရာပါ ဗစ္တာက အကြက္ဆင္ကာသူမရဲ႕ အိတ္ကို  အံဝွက္နဲ႔ဘိန္းျဖဴေတြဝွက္ထားတဲ့အိတ္နဲ႔ လဲေပးခဲ့တာပါ။ အဖမ္းခံရလ်င္ အတူမပါေစဖို႔ ရစ္ခ်တ္က ေလယာဥ္တစီးတည္းအတူတူလိုက္မလာတာပါ။ အကယ္၍ သူမကို မဖမ္းမိဘူးဆိုလ်င္ေတာ့ ေနာက္ေန႔မွာရစ္ခ်တ္ေပၚလာၿပီး လူမႈေရး ဇာတ္လမ္း ဆက္ကာ ဟန္ေဆာင္ခ်စ္သူက သူမကို ေနာက္ထပ္ ဘိန္းျဖဴေတြ ခိုးသြင္းဖို႔ ဆက္လက္ အသုံးခ်ႏိုင္တယ္ဆိုပါတယ္။  ဩစေတးသွ်ရဲတပ္ဖြဲကလည္း မေလးရွားရဲ႕တပ္ဖြဲကို ဆက္သြယ္ၿပီးအဆိုပါဂိုဏ္းကို ေဖၚထုတ္ဖို႔ ႀကိးစားခဲ့ပါတယ္။ သူမကိုေတာ့ မူယစ္ေဆးမွာင္ခိုဂိုဏ္းနဲ႔ တိုက္႐ိုက္ မပတ္သက္လို႔ သက္သက္ညႇာညႇာ စဥ္းစားေပးခဲ့ေပမယ့္ ကိုယ္တိုင္လက္ပူးလက္ၾကပ္မိခဲ့တဲ့ အတြက္ ဥပဒအရ ေထာင္ဒါဏ္ ကခ်ခံခဲ့ရပါတယ္။
သူမရဲ႕ က်န္ခဲ့တဲ့ မိသားစုကိုေတာ့ သူမဩစေတးသွ်အက်ဥ္းေထာင္မွာ ျပစ္ဒါဏ္ခံေနရတဲ့ကာလအတြင္း ဘ႐ူႏိုင္းအစိုးရက ေထာက္ပံ့ေပးပါတယ္။
မာရီယာကေတာ့ တျခားအမ်ိဳးသမီးေတြကို သူမလို အသုံးခ်မခံရဖို႔ သူမရဲ႕ ျဖစ္စဥ္ကို ေသေသခ်ာခ်ာေျပာျပၿပီး သတင္းစာေဆာင္းပါးအေနတဲ့ ဘ႐ူႏိူင္းျပည္သူေတြကို ေဖၚျပေပးဖို႔ ဘ႐ူႏိုင္းမူးယစ္ ထိန္းခ်ဳပ္ေရး အဖြဲ႕ကို အကူအညီေတာင္းခဲ့ပါတယ္။
2009 -2010 ကာလအတြင္း ဘ႐ူႏိုင္းႏိုင္ငံသားအခ်ိဳ႕ ကမၻ့ာႏိုင္ငံ အႏွံ႔မွာ အလားတူ မူးယစ္ေဆးေမွာင္ခိုဂိုဏ္းေတြရဲ႕ လွည့္ျဖား အသုံးခ်ခံရၿပီး အဖမ္းခံရတာေတြရွိပါတယ္။
မူးယစ္ေဆးေမွာင္ခိုဂိုဏ္းေတြဟာ ဆိုရွယ္မီဒီယာေတြမွာ သားေကာင္ေတြကို ေ႐ြးခ်ယ္ရွာေဖြၿပီး ပညာသားပါပါခ်ဥ္းကပ္ကာ အြန္လိုင္းခ်စ္သူဘဝဖန္တီးၾကၿပီး သူတိုကို ယုံၾကည္လာၿပီဆိုေတာ့မွ မူယစ္ေဆးကို ေမွာင္ခိုသယ္ဖို႔ နည္းမ်ိဳးစုံနဲ႔ အသုံးခ်တာျဖစ္တယ္လို႔ ဘ႐ူႏိုင္း မူးယစ္ ဗ်ဴ႐ိုက ျပည္သူေတြကို သတိေပးထားပါတယ္။ သူတို႔ ပစ္မွတ္ထားတာကေတာ့ အိမ္ေထာင္ေရး အဆင္မေျပသူ၊  မိသားစုျပသနာ စီးပြားေရးျပသနာရွိသူ အမ်ိဳးသမီးေတြမ်ားပါတယ္။ ဆယ္ေက်ာ္သက္ေတြကိုလည္း အသုံးခ်ၾကပါတယ္။ သူတို႔ဟာ လူ႔အရိပ္အကဲဖမ္းနဲ႔ သ႐ုပ္ေဆာင္ ကြၽမ္းက်င္ၾကၿပီး အေျပာအဆို လိမ္မာလို႔ သားေကာင္ေတြက သူတို႔အေပၚ အခ်ိန္တိုတိုအတြင္ ယု႔ၾကည္သြားၾကကာ ခ်စ္သူေတြျဖစ္သြားၾကပါတယ္။ သူတို႔က အခ်ိန္ယူကာ သားေကာင္ရဲ႕ယုံၾကည္မႈ ရယူၿပီးမွ  သားေကာင္းေတြကို သူတို႔မူးယစ္ေဆးပို႔ခ်င္တဲ့ ႏိုင္ငံကို ခရီးထြက္ဖို႔ စီစဥ္ေပးကာ ပစၥည္းကို သားေကာင္မသိေအာင္ထည့္ေပးလိုက္တာမ်ားပါတယ္။ ပစၥည္းကို မမိဘဲ ႏိုင္ငံအထဲေရာက္သြားလ်င္ေတာ့ သူတို႔ျပန္ေပၚလာၿပီး ဟန္ေဆာင္ ခ်စ္သူဘဝ ခရီးဆက္ကာ သားေကာင္ကို ဆက္လက္အသုံးခ်ပါတယ္။ အမိခ့ရလ်င္ေတာ့ သူတို႔ လုံးဝ အဆက္ျဖတ္ၿပီးေပ်ာက္သြားပါတယ္။
၂၀၁၃ မွာ ကေမာၻဒီးယားမွာ ေထာင္ ၂၃ ႏွစ္အက်ခဲ့ရတဲ့ ဩစေတးသွ်ႏိုင္ငံသူ ကေလးအေမ Yoshe Taylor တေယာက္ကလည္း အဲလို အြန္လိုင္းခ်စ္သူက အသုံးခ်တာကိုခံလိုက္ရတာပါ။ သူမရဲ႕ သတင္းကို https://www.dailymail.co.uk/news/article-7373393/Aussie-mum-tricked-drug-mule-African-man-opens-squalid-Cambodian-jail.html မွာ ေဖၚျပထားပါတယ္။
ဒီလို လုပ္သူအမ်ားစုက ႏိုင္ဂ်ီးရီယားႏိုင္ငံသားေတြ ပါဝင္ၾကၿပီး ကြာလာလမ္ပြာကေတာ့ သူတို႔ရဲ႕  မူးယစ္ေဆးကုန္ကူးတဲ့ အေရွ႕ေတာင္အာရွမွာ ခရီးေထာက္စခန္းျဖစ္ပါတယ္။
အြန္လိုင္းေပၚကခ်စ္သူေတြကို သတိထားၾကဖို႔ပါ။ 
ျမန္မာျပည္မွာေတာ့ ႏိုင္ငံျခားသားနဲ႔ဇာတ္လမ္းနည္းေတာ့ တျခားနည္းေတြနဲ႔ အသုံးခ်တာခံရပါတယ္။ 

ဖိုးသုည
24-8-19

ဒီဇာတ္လမ္းကို လြန္ထဲ့တဲ့ ၁၀ ႏွစ္ေလာက္ကဖတ္ခဲရတဲ့ ဘ႐ူႏိုင္းသတင္းစာပါ ျဖစ္ရပ္မွန္ကို ဆီေလွ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ၿပီး နာမည္မ်ားေျပာင္းထားတာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီသတင္းစာတိုက္ပိတ္သြားေတာ့ ေဆာင္းပါးမူရင္းကို ျပန္ရွာလို႔မရေတာ့ပါ။



အချစ်ရဲ့သားကောင် (ယူနီကုဒ်) 


ဒီကနေ့တော့ မာရီရာ တယောက် အပျိုဖြန်းကလေးကလေးတယောက်လို စိတ်တွေလှုပ်ရှားနေမိပါတယ်။
ချစ်တဲ့ သူရစ်ချတ်နဲ့ ပထမဆုံးအကြိမ် လူချင်းလည်း ဆုံရမယ်၊ ဩစတေးသျှနိုင်ငံတခွင်ကိုလည်း ချစ်သူလက်ဆွဲပြီး လျှောက်လည်ရဦးမယ်ဆိုတော့ မပျော်ဘယ်ရှိမလဲ။
တကယ်တော့ မာရီက မြီးကောင်ပေါက် အပျိုကလေး မဟုတ်တော့ပါ။ အသက် ၃၀ နှစ် အရွယ် ကလေး ၄ ယောက်အမေ၊ ပုဂ္ဂလိက ကုမ္ပဏီတခုက အကြီးတန်းစာရင်းကိုင်တယောက်ပါ။
ကလေး၄ ယောက်နဲ့ အသက် ၆၀ ကျော် အမေအိုကြီးကို ထောက်ပံ့ဖို့ သူမရဲ့ လစာက လောက်ငှရုံသာရှိပါတယ်။ ဒီကြားထဲ အိမ်ထောင်ကွဲပြီးနောက် လူမှုရေး ပြသနာတွေ အလုပ်ထဲက ပြသနာတွေကြောင့် အမြဲလိုလိုစိတ်ဖိစီးခံနေရတော့ စိတ်ထွက်ပေါက် အနေနဲ့ တလောက ခေတ်စားလာတဲ့ ဆိုရှယ် မီဒီယာတခုမှာတွေ့တဲ့ အပေါင်းအသင်းတွေနဲ့ မိတ်ဆွေဖွဲ့ ရင်း ဘဝရဲ့အခက်အခဲတွေကို တခါတလေလှစ်ဟမိပါတော့တယ်။ တချို့ကိစ္စတွေက အနားမှာရှိတဲ့ လူရင်းတွေနဲ့ ပြောလို့ သိပ်မကောင်းတာတွေကလည်းရှိတာကိုး။
ဒီလိုနဲ့ ရုပ်ရည်သန့်သန့် စီးပွားရေးသမား တိုင်းတပါးသား ရစ်ချတ်နဲ့ အွန်လိုင်းမှာဆုံမိတာပါ။ ရုပ်ရည်သန့်သလို အပြော (အရေးအသား) လည်းညက်တဲ့ ရစ်ချက်ကိုသူမ တခဏအတွင်းခင်မင်သွားပြီး ရက်ပိုင်းအတွင်းရင်းနှီးတဲ့ မိတ်ဆွေတွေဖြစ်သွားပါတယ်။ တချို့ အွန်လိုင်းက ယောင်္ကျားလေး မိတ်ဆွေတွေနဲ့မတူတာကတော့ ရစ်ချက်က ပြောတာဆိုတာ အဆင့်အတန်းရှိတယ်၊ စည်းစောင့်တယ်။ သူမပြောတာကို အလေးထား နားထောင်တယ်၊ ဖတ်တယ်၊ အကြံပေးတယ်၊ နှစ်သိမ့်တယ်။ သူမ အနေနဲ့ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂ နှစ်က ကွဲသွားတဲ့ယောင်္ကျား ရှာဖစ်နဲ့ တုန်းက မရခဲ့ဖူးတဲ့ ၊တောင့်တခဲ့ဖူးတဲ့ ဂရုစိုက်မှု၊ အလေးထားမှု ကြင်နာမှုတွေကို ရစ်ချတ်နဲ့မှ ရတယ်လို့ မြင်လာတယ်။ သူမရဲ့ ငြီးငွေ့စရာကောင်းတဲ့ ခြောက်သွေ့နေတဲ့ ဘဝကြီးက ရစ်ချတ်ကြောင့် ပြန်လည်စိုပြေလာတယ်။ ဒီလိုနဲ့ အွန်လိုင်းဆိုတော့ text message တွေ အပြန်အလှန်ရေးကြပို့ကြရင်း voice chat နဲ ပြောဆိုကြရင်း လပိုင်းအတွင်းမှာ ချစ်သူတွေဖြစ်ခဲ့ကြပါတယ်။ မကြာခဏ အလုပ်ကိစ္စနဲ့ ခရီးထွက်ရတဲ့ ရစ်ချတ်ကလည်း ရောက်လေရာကနေ ဖြန်းဆက် သူမကြိုက်တတ်တဲ့ လက်ဆောင်ကလေးတွေကိုလည်း ပို့ပေးတတ်တယ်လေ။ ခရီးအထွက်များတဲ့ရစ်ချတ်နဲ့ ခွင့်ရက်နည်းတဲ့သူမရဲ့ အလုပ် အနေအထားရလူချင်းဆုံကြဖို့ ချိန်းရတာ အတော်ကို ခက်ခဲနေပါတယ်။
ဒီလိုနဲ့ စောင့်တာကြာလေလေ အလွန်ဂရုတစိုက်ချစ်တတ်တဲ့ ရစ်ချတ်နဲ့တွေ့ချင်လေလေဖြစ်နေတဲ့ မာရီယာတယောက် ပြီးခဲ့တဲ့ ၂ပတ်က သတင်းကောင်းကြားလိုက်ရပါတယ်။ သူမလိုပဲ သူမနဲ့ အလွန်တွေ့ချင်နေတဲ့ ရစ်ချတ်တယောက် ၁၀ ရက်တိတိ အလုပ်က နားပြီး သူမနဲ့ ခရီးအတူထွက်မယ် ဆိုပြီးသူမကိုလည်း ခွင့်ယူခိုင်းပါတယ်။ ခွင့်ရက်အဆင်မပြေလျင် လစာမဲ့ ခွင့်ယူမယ်လို့ ကြံထားတဲ့သူမကို ဘော့စ်က နားလည်စွာနဲ့ ခွင့်ပေးလိုက်တဲ့နေ့ကတော့ ပြောမပြတတ်အောင်ဝမ်းသာမိတာပေါ့၊
ခရီးစဉ်တခုလုံး လေယာဉ်လက်မှတ်၊ ဟိုတယ်ကအစ အားလုံးကို ရစ်ချတ်ကသူမ ဖြစ်ချင်တာတွေကိုမေးပြီး စိတ်တိုင်းကျအောင် အကုန်ကျခံစီစဉ်ပေးပါတယ်။  ဘရူနိုင်းကနေ ဩစတေးသျှကို တိုက်ရိုက်လေယာဉ်ရှိပေမယ့် နောက်ဆုံးမိနစ်အထိ အလုပ်ရှုပ်နေမယ့် ရစ်ချတ်က မလေးရှားနိုင်ငံ ကွာာလမ်ပွာမှာ ၂ ယောက်ဆုံပြီးမှ အတူသွားဖို့ စီစဉ်ပါတယ်။ ဒါမှလည်း ခရီးအစကတည်းက သူတို့တယောက်လေယာဉ်အတူတူစီးပြီး ခရီးသွားနိုင်မှာကိုး။
ကလေးတွေကို အမေနဲ့ထားခဲ့ပြီး စီစဉ်သင့်တာတွေကိုစီစဉ်တဲ့ အခါမှာ အမေကလည်း တခုလပ် သမီးရဲ့ စိတ်လှုပ်ရှားနေတာကိုကြည့်ပြီး နားလည်ပေးရှာပါတယ်။ ဒီလိုနဲ့ ရင်ခုန်စရာကောင်းတဲ့ ဘရူနိုင်းကနေ ကွာလာလမ်ပွာ ခရီးကို အတွေးစုံတွေး စိတ်ကူးယဉ်ပြီး စတင်လိုက်ပါတယ်။ လေယာဉ်ကြီးကလည်း အတော်နှေးတယ်ထင်မိပါသေးတယ်။
ကွာလာလမ်ပွာ လေဆိပ်ကို လေယာဉ်ဆိုက်ချိန်မှာတော့ သူမစိတ်လှုပ်ရှားစွာရှာနေတဲ့ ရစ်ချတ်ကိုမတွေ့ပဲ ဖုန်းကောတခုကို လက်ခံရရှိလိုက်ပါတယ်။ “မမျှော်လင့်တဲ့ အရေးကြီးကိစ္စပေါ်လာလို့ ဒီနေ့ ကွာလာလမ်ပွာကိုမရောက်နိုင်တော့ဘူး၊ မနက်ဖြန်မှ ဩဇီသွားတဲ့ လေယာဉ် အမှီလာခဲ့မယ်၊ စိတ်ချရတဲ့ အလုပ်လုပ်ဖက် ကိုယ့်မိတ်ဆွေ တယောက်ကို အကူအညီတောင်းထားတယ်။ ဗစ်တာဆိုတဲ့ နိုင်ဂျီးရီယားတယောက် လေဆိပ်မှာလာကြိုပြီး တည်းခိုဖို့ကအစ အစစအရာရာ စီစဉ်ပေးလိမ့်မယ်” ဆိုပြီး အထပ်ထပ်တောင်ပန်နေတဲ့ ချစ်သူကို မာရီယာ အပြစ်မတင်ရက်ပါ။  အသားမည်းပေမယ့် အလွန်ဖေါ်ရွေမွန်ရည်တဲ့ ဗစ်တာက သူမကို လေဆိပ်ထဲမှာလာကြိုပြီး ခရီးအသေးစိပ်ကိုပြောပြရင်းသူမရဲ့ ခရီးဆောင်အိတ်ကို ဆွဲလာပေးပါတယ်။ ကံမကောင်းအကြောင်းမလှစွာနဲ့ သူဆွဲလာတဲ့အိတ်က ဒေါင့်စွန်းတခုနဲ့ ငြိပြီး အတော် ပွန်းသွားပါတယ်။  ဗစ်တာခမျာမှာ  နေစရာမရှိအောင် ပျာပြီးအထပ်ထပ်တောင်းပန်ပါတယ်။ သူမအတွက် စီစဉ်ထားတဲ့ ဖိုက်စတား ဟိုတယ်ကို တက္ကစီနဲ့ သွားကြတော့ ဒေသခံကားသမားကြီးက သူမကို ကျီးကန်းတွေကို (အမည်းတွေ) သိထား၊ သူတို့ကိုမယုံနဲ့ လို့ မလေးဘာသာစကားနဲ့ သတိပေးပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ချစ်တဲ့စိတ်နဲ့ ရစ်ချတ်ရဲ့ လူယုံဆိုတဲ့ မွန်ရည်တဲ့ ဗစ်တာကို သံသယ မဖြစ်မိပါဘူး။
ဟိုတယ်အသွားလမ်းမှာ ဗစ်တာက သူ့အသိ ခရီးဆောင်အိတ်ရောင်းတဲ့ ဆိုင်တဆိုင်ကို ခဏဝင်ပြီး ခရီးဆောင်အိတ်အကောင်းစားတလုံးဝယ်ပေးပါတယ်။ သူမရဲ့ပွန်းသွားတဲ့ အိတ်က ရစ်ချတ်နဲ့ ခရီးသွားရင် လူမြင်လို့မသင့်ဘူးဆိုပြီး အတင်းလဲခိုင်းပါတယ်။  ဟိုတယ်ရောက်တော့ အိတ်အဟောင်းအတွက် အလုပ်မရှုပ်အောင်ဆိုပြီး သူမပစ္စည်းတွေကို အိတ်အသစ်ထဲ လှယ်ထည့်တာကို ဗစ်တာက အခန်းအပြင်ကနေ စောင့်ကာ အိတ်အဟောင်းကိုယူပြီးမှ ပြန်သွားပါတယ်။
 နောက်နေ့ ဩစတေးသျှကိုသွားမယ့်လေယာဉ်ကို စီးဖို့သွားတော့ ရစ်ချတ်တယောက် လေယာဉ်ထွက်ချိန်အမှီ ရောက်မလာနိုင်ပါဘူး။ နောက်လေယာဉ်နဲ့ လိုက်လာမယ်၊ ဟိုရောက်မှ တွေ့မယ်ဆိုပြီး ဆစ်ဒနီမှာ တည်းဖို့ စီစဉ်ထားတဲ့အသေးစိပ်ကို ဖုန်းထဲကနေပဲ ပြောပါတယ်။  လေဆိပ်ကို ဟိုတယ်ကကားလာကြိုမှာဖြစ်လို့ အရာရာစိတ်မပူဖို့၊ တဖွဖွပြောနေတဲ့ အလုပ်နဲ့ ချစ်သူအကြား ဗျာများနေတဲ့ ရစ်ချတ်ကိုသာ မာရီယာတယောက် အသနားပိုမိပါတော့တယ်။  

ဒီလိုနဲ့ ခရီးတလျှောက် ဘေးက လွတ်နေတဲ့ခုံကလေးကို စိတ်မကောင်းစွာကြည့်ရင်း မာရီယာတယောက် ဩစတေးသျှနိုင်ငံကို တဦးတည်းခရီးဆက်ရပါတော့တယ်။
ချစ်သူနဲ့ မကြာမီဆုံရတော့မှာကိုတွေးပြီး အပျော်လွန်လာတဲ့ မာရီယာတယောက် ဆစ်ဒနီလေဆိပ်မှာ အကောက်ခွန်အရာရှိတွေက သူမရဲ့ အိတ်ကို ဖွင့်ပြီး စစ်ဆေးဖို့လိုတယ်လို့ပြောတော့  စိတ်သိပ်မပူဘဲ လက်ခံလိုက်ပါတယ်။ သူမရဲ့ ပစ္စည်းတွေကို အကုန်ထုတ်ပြီး အိတ်ကိုပါ ခွာစစ်မယ်ဆိုတော့ အံ့ဩသွားပါတယ်။ မလေးရှားမှာ ဗစ်တာက ကမန်းကတန်း ဝယ်ပေးလိုက်တဲ့ အိတ်အကောင်းစားကြီးက ဘာပြသနာရှိလို့တုန်း။ အကောက်ခွန် အရာရှိတွေက အိတ်အောက်ခံကို ဖွင့်လိုက်တဲ့အခါမှာတော့ အံဝှက်နဲ့ထည့်ထားတဲ့ အမှုန့်ဖြူဖြူတွေကို အံ့ဩတုန်လှုပ်စွာ တွေ့လိုက်ရပါတော့တယ်။  စစ်ဆေးလိုက်တော့ ကာလပေါက်ဈေး ၂ သိန်းကျော်တန်တဲ့ ဘိန်းဖြူတွေတဲ့။  ဘာတွေဖြစ်ကုန်ပြီလဲ။
သူမကလည်းအဲဒီ အမှုန့်တွေနဲ့ ဘာမှ မပတ်သက်ကြောင်းရှင်းပြရင်းချစ်သူ ရစ်ချတ်ကို ဖုန်းပြောခွင့်တောင်းပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ရစ်ချတ်တချိန်လုံးသူမနဲ့ အဆက် အသွယ်လုပ်နေတဲ့ဖုန်းက လုံးဝ ခေါ်မလို့ရတော့ပါဘူး။  ပူထူပြီး ဘာလုပ်ရမှန်းမသိဖြစ်နေတဲ့ မာရီယာတယောက်ကို ဩစတေးသျှနိုင်ငံကို ဘိန်းဖြူခိုးသွင်းလာမှုနဲ့ ရဲလက်ကို လွှဲအပ်လိုက်ပါတယ်။
ရဲဌာနရောက်မှ ဘရူနိုင်းသံရုံးကို ဖုန်းဆက် အကူအညီတောင်းရပါတယ်။ သံအရာရှိက လာတွေ့ပြီး ရှေ့နေငှားဖို့ ကျန်ရစ်ခဲ့တဲ့ ဘရူနိုင်းက မိသားစုကို အကြောင်းကြားဖို့ကအစ အကူအညီပေးပါတယ်။
နောက်ပိုင်းမှ ရဲစခန်းနဲ့ တရားခွင်မှာစစ်ဆေးရာက သူမဟာ မူးယစ်မှောင်ခို ဂိုဏ်းကြီးတခုရဲ့ ပိပိရိရိ အသုံးချခံလိုက်ရတဲ့ သားကောင်တွေထဲ ကတယောက်ဖြစ်နေတာကို သိလိုက်ရပါတယ်။ ရစ်ချတ်ဟာ သူမကို ချစ်ဟန်ဆောင်သူတဦးသာဖြစ်ပြီး သူမကိုသားကောင်တယောက်အနေနဲ့ အသုံးချခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။  ကြံရာပါ ဗစ်တာက အကွက်ဆင်ကာသူမရဲ့ အိတ်ကို  အံဝှက်နဲ့ဘိန်းဖြူတွေဝှက်ထားတဲ့အိတ်နဲ့ လဲပေးခဲ့တာပါ။ အဖမ်းခံရလျင် အတူမပါစေဖို့ ရစ်ချတ်က လေယာဉ်တစီးတည်းအတူတူလိုက်မလာတာပါ။ အကယ်၍ သူမကို မဖမ်းမိဘူးဆိုလျင်တော့ နောက်နေ့မှာရစ်ချတ်ပေါ်လာပြီး လူမှုရေး ဇာတ်လမ်း ဆက်ကာ ဟန်ဆောင်ချစ်သူက သူမကို နောက်ထပ် ဘိန်းဖြူတွေ ခိုးသွင်းဖို့ ဆက်လက် အသုံးချနိုင်တယ်ဆိုပါတယ်။  ဩစတေးသျှရဲတပ်ဖွဲကလည်း မလေးရှားရဲ့တပ်ဖွဲကို ဆက်သွယ်ပြီးအဆိုပါဂိုဏ်းကို ဖေါ်ထုတ်ဖို့ ကြိးစားခဲ့ပါတယ်။ သူမကိုတော့ မူယစ်ဆေးမှာင်ခိုဂိုဏ်းနဲ့ တိုက်ရိုက် မပတ်သက်လို့ သက်သက်ညှာညှာ စဉ်းစားပေးခဲ့ပေမယ့် ကိုယ်တိုင်လက်ပူးလက်ကြပ်မိခဲ့တဲ့ အတွက် ဥပဒအရ ထောင်ဒါဏ် ကချခံခဲ့ရပါတယ်။
သူမရဲ့ ကျန်ခဲ့တဲ့ မိသားစုကိုတော့ သူမဩစတေးသျှအကျဉ်းထောင်မှာ ပြစ်ဒါဏ်ခံနေရတဲ့ကာလအတွင်း ဘရူနိုင်းအစိုးရက ထောက်ပံ့ပေးပါတယ်။
မာရီယာကတော့ တခြားအမျိုးသမီးတွေကို သူမလို အသုံးချမခံရဖို့ သူမရဲ့ ဖြစ်စဉ်ကို သေသေချာချာပြောပြပြီး သတင်းစာဆောင်းပါးအနေတဲ့ ဘရူနိူင်းပြည်သူတွေကို ဖေါ်ပြပေးဖို့ ဘရူနိုင်းမူးယစ် ထိန်းချုပ်ရေး အဖွဲ့ကို အကူအညီတောင်းခဲ့ပါတယ်။
2009 -2010 ကာလအတွင်း ဘရူနိုင်းနိုင်ငံသားအချို့ ကမ္ဘ့ာနိုင်ငံ အနှံ့မှာ အလားတူ မူးယစ်ဆေးမှောင်ခိုဂိုဏ်းတွေရဲ့ လှည့်ဖြား အသုံးချခံရပြီး အဖမ်းခံရတာတွေရှိပါတယ်။
မူးယစ်ဆေးမှောင်ခိုဂိုဏ်းတွေဟာ ဆိုရှယ်မီဒီယာတွေမှာ သားကောင်တွေကို ရွေးချယ်ရှာဖွေပြီး ပညာသားပါပါချဉ်းကပ်ကာ အွန်လိုင်းချစ်သူဘဝဖန်တီးကြပြီး သူတိုကို ယုံကြည်လာပြီဆိုတော့မှ မူယစ်ဆေးကို မှောင်ခိုသယ်ဖို့ နည်းမျိုးစုံနဲ့ အသုံးချတာဖြစ်တယ်လို့ ဘရူနိုင်း မူးယစ် ဗျူရိုက ပြည်သူတွေကို သတိပေးထားပါတယ်။ သူတို့ ပစ်မှတ်ထားတာကတော့ အိမ်ထောင်ရေး အဆင်မပြေသူ၊  မိသားစုပြသနာ စီးပွားရေးပြသနာရှိသူ အမျိုးသမီးတွေများပါတယ်။ ဆယ်ကျော်သက်တွေကိုလည်း အသုံးချကြပါတယ်။ သူတို့ဟာ လူ့အရိပ်အကဲဖမ်းနဲ့ သရုပ်ဆောင် ကျွမ်းကျင်ကြပြီး အပြောအဆို လိမ်မာလို့ သားကောင်တွေက သူတို့အပေါ် အချိန်တိုတိုအတွင် ယု့ကြည်သွားကြကာ ချစ်သူတွေဖြစ်သွားကြပါတယ်။ သူတို့က အချိန်ယူကာ သားကောင်ရဲ့ယုံကြည်မှု ရယူပြီးမှ  သားကောင်းတွေကို သူတို့မူးယစ်ဆေးပို့ချင်တဲ့ နိုင်ငံကို ခရီးထွက်ဖို့ စီစဉ်ပေးကာ ပစ္စည်းကို သားကောင်မသိအောင်ထည့်ပေးလိုက်တာများပါတယ်။ ပစ္စည်းကို မမိဘဲ နိုင်ငံအထဲရောက်သွားလျင်တော့ သူတို့ပြန်ပေါ်လာပြီး ဟန်ဆောင် ချစ်သူဘဝ ခရီးဆက်ကာ သားကောင်ကို ဆက်လက်အသုံးချပါတယ်။ အမိခ့ရလျင်တော့ သူတို့ လုံးဝ အဆက်ဖြတ်ပြီးပျောက်သွားပါတယ်။
၂၀၁၃ မှာ ကမ္ဘောဒီးယားမှာ ထောင် ၂၃ နှစ်အကျခဲ့ရတဲ့ ဩစတေးသျှနိုင်ငံသူ ကလေးအမေ Yoshe Taylor တယောက်ကလည်း အဲလို အွန်လိုင်းချစ်သူက အသုံးချတာကိုခံလိုက်ရတာပါ။ သူမရဲ့ သတင်းကို https://www.dailymail.co.uk/news/article-7373393/Aussie-mum-tricked-drug-mule-African-man-opens-squalid-Cambodian-jail.html မှာ ဖေါ်ပြထားပါတယ်။
ဒီလို လုပ်သူအများစုက နိုင်ဂျီးရီယားနိုင်ငံသားတွေ ပါဝင်ကြပြီး ကွာလာလမ်ပွာကတော့ သူတို့ရဲ့  မူးယစ်ဆေးကုန်ကူးတဲ့ အရှေ့တောင်အာရှမှာ ခရီးထောက်စခန်းဖြစ်ပါတယ်။
အွန်လိုင်းပေါ်ကချစ်သူတွေကို သတိထားကြဖို့ပါ။ 
မြန်မာပြည်မှာတော့ နိုင်ငံခြားသားနဲ့ဇာတ်လမ်းနည်းတော့ တခြားနည်းတွေနဲ့ အသုံးချတာခံရပါတယ်။ 

ဖိုးသုည
24-8-19

ဒီဇာတ်လမ်းကို လွန်ထဲ့တဲ့ ၁၀ နှစ်လောက်ကဖတ်ခဲရတဲ့ ဘရူနိုင်းသတင်းစာပါ ဖြစ်ရပ်မှန်ကို ဆီလျှော်အောင် ဘာသာပြန်ပြီး နာမည်များပြောင်းထားတာဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီသတင်းစာတိုက်ပိတ်သွားတော့ ဆောင်းပါးမူရင်းကို ပြန်ရှာလို့မရတော့ပါ။

ဆက်စပ်သတင်းများ 


Thursday, August 22, 2019

ဆီးခ်ိဳေရာဂါနဲ႔ အိုမီဂါသရီး (ဆီးချိုရောဂါနဲ့ အိုမီဂါသရီး)

ဆီးခ်ိဳေရာဂါနဲ႔ အိုမီဂါသရီး

မေန႔က ၂၀၁၉ ဩဂုတ္လ ၂၁ ရက္မွာ ၿဗိတိသွ်ေဆးဂ်ာနယ္မွာ ေဖၚျပခဲ့တဲ့ သုေတသနေတြ႕ရွိခ်က္ အရ လူအမ်ားအားကိုးစားသုံးေနတဲ့ ငါးႀကီးဆီမွာပါတဲ့ omega-3, omega-6, နဲ႔ total polyunsaturated fatty acids (PUFA) တို႔က အရင္က ယူဆထားသလို Type II Diabetes ဆိုတဲ့ လူႀကီး ဆီးခ်ိဳေရာဂါေတြကို မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္မႉ မေပးႏိုင္သလို အဲဒီဆီးခ်ိဳကို ကုသရာမွာလည္း အေထာက္အကူမျပဳဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။
အခုေတြ႕ရွိခ်က္က စနစ္တက်လုပ္ထားတဲ့ ( randomised controlled trials ) သုေတသနေပါင္း ၈၃ ခုကို ေသေသခ်ာခ်ာစနစ္တက် ျပန္လည္ေလ့လာသုံးသပ္ထားတဲ့ Meta analysis လို႔ေခၚတဲ့ အလြန္ခိုင္မာတဲ့ ေဆးသုေတသန ေလ့လာေတြ႕ရွိခ်က္တခုျဖစ္ပါတယ္။
ေသြးထဲမွာ Triglyceride ဆိုတဲ့ အဆီတမ်ိဳးျမင့္တက္ေနျခင္းက  ဆီးခ်ိဳေရာဂါျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းေတြထဲက တခုျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ အဲဒီ Triglyceride ကိုေလ်ာ့ခ်ခ်င္းျဖင့္ ဆီးခ်ိဳေရာဂါျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ေဘးကို အထိုက္အေလွ်ာက္ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ပါတယ္။ ဆီးခ်ိဳေရာဂါရွိသူေတြမွာလည္း Triglyceride ျမင့္တက္ေနလ်င္လည္းေလွ်ာ့ခ်ေပးရပါတယ္။
အဲဒီလို Triglyceride ကိုေလွ်ာ့ခ်ရာမွာ Omega 3 ကလည္းကူညီေပးပါတယ္။
အခုေတြ႕ရွိခ်က္ကေတာ့ Omega 3  ကိုစားသုံးေပး႐ုံနဲ႔ ဆီးခ်ိဳ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ မေပးႏိုင္သလို ဆီးခ်ိဳရွိသူေတြမွာ လည္း Omega 3  က သၾကားဓါတ္ကို ေလွ်ာ့ခ်ဖို႔ ဘာမွ လုပ္မေပးႏိုင္ဘူးလို႔ဆိုလိုတာပါ၊
အဆီများသောပင်လယ်ငါးကြီးများကို စားသုံးခြင်းက မီဂါဆေးတောင့်များကို စားခြင်းထက်  ပိုကောင်းပါသည်၊ (အဆီမ်ားေသာပင္လယ္ငါးႀကီးမ်ားကို စားသုံးျခင္းက မီဂါေဆးေတာင့္မ်ားကို စားျခင္းထက္  ပိုေကာင္းပါသည္၊)

ဒီေတြ႕ရွိခ်က္ေၾကာင့္ Omega 3  ဟာလုံးဝ အသုံးမက်ဘူးလို႔ ဆိုလိုတာေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။ သူက ခႏၶာကိုယ္ က်န္းမာေရးအတြက္  တျခားနည္းနဲ႔ အက်ိဳးျပဳတာေတြအမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။
သူက လူကိုဒုကၡေပးတဲ့ VLDL တို႔ Triglyceride ကိုေလွ်ာ့ခ်ေပးသလို ေကာင္းက်ိဳးေပးတဲ့ HDL တက္ဖို႔ လည္းအသုံးတည့္ပါတယ္၊ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ  Omega 3 ကေဘးဥပါဒ္ေပးတယ္ဆိုတဲ့ အေထာက္မထားလည္းမေတြ႕ပါဘူး။
Diabetes UK နဲ႔ industry-funded Health and Food Supplements Information Service (HSIS) က ပညာရွင္ေတြကေတာ့ Omega 3 ေဆးေတာင့္ေတြလို ျဖည့္စြက္စာေတြကို ေငြကုန္ေၾကးက်ခံ ဝယ္ေသာက္ေနမယ့္အစား ပုံမွန္ကိုယ္လက္ လႈပ္ရွား ( အနည္းဆုံး တေန႔နာရီဝက္နဲ တပတ္ကို ၅ ရက္) လုပ္ျခင္း၊ အဆီမ်ားတဲ့ ပင္လယ္ငါးနဲ႔  က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီၫြတ္ေသာအစာအစာမ်ားကိုစားသုံးျခင္း က ပိုၿပီး အက်ိဳးရွိပါတယ္လို႔ဆိုထားေၾကာင္းပါ။
က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီၫြတ္တဲ့  Healthy Plate ဆိုတာ ႏိုင္ငံတခုနဲ႔ တခု နည္းနည္းကြာေပမယ့္ အေျခခံအားျဖင့္ေတာ့တူပါတယ္။
ျမန္မာနဲ႔ နီးစပ္တဲ့ စကၤာပူ က Healthy Plate ကိုနမူနာျပထားပါတယ္။
Healthy Plate ( NUS), Singapore 

Harvard University

ဖိုးသုည
22/08/2019



ဆီးချိုရောဂါနဲ့ အိုမီဂါသရီး

မနေ့က ၂၀၁၉ ဩဂုတ်လ ၂၁ ရက်မှာ ဗြိတိသျှဆေးဂျာနယ်မှာ ဖေါ်ပြခဲ့တဲ့ သုတေသနတွေ့ရှိချက် အရ လူအများအားကိုးစားသုံးနေတဲ့ ငါးကြီးဆီမှာပါတဲ့ omega-3, omega-6, နဲ့ total polyunsaturated fatty acids (PUFA) တို့က အရင်က ယူဆထားသလို Type II Diabetes ဆိုတဲ့ လူကြီး ဆီးချိုရောဂါတွေကို မဖြစ်အောင် ကာကွယ်မှူ မပေးနိုင်သလို အဲဒီဆီးချိုကို ကုသရာမှာလည်း အထောက်အကူမပြုဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။
အခုတွေ့ရှိချက်က စနစ်တကျလုပ်ထားတဲ့ ( randomised controlled trials ) သုတေသနပေါင်း ၈၃ ခုကို သေသေချာချာစနစ်တကျ ပြန်လည်လေ့လာသုံးသပ်ထားတဲ့ Meta analysis လို့ခေါ်တဲ့ အလွန်ခိုင်မာတဲ့ ဆေးသုတေသန လေ့လာတွေ့ရှိချက်တခုဖြစ်ပါတယ်။
သွေးထဲမှာ Triglyceride ဆိုတဲ့ အဆီတမျိုးမြင့်တက်နေခြင်းက  ဆီးချိုရောဂါဖြစ်စေတဲ့ အကြောင်းတွေထဲက တခုဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် အဲဒီ Triglyceride ကိုလျော့ချချင်းဖြင့် ဆီးချိုရောဂါဖြစ်စေနိုင်တဲ့ဘေးကို အထိုက်အလျှောက်လျှော့ချနိုင်ပါတယ်။ ဆီးချိုရောဂါရှိသူတွေမှာလည်း Triglyceride မြင့်တက်နေလျင်လည်းလျှော့ချပေးရပါတယ်။ 
အဲဒီလို Triglyceride ကိုလျှော့ချရာမှာ Omega 3 ကလည်းကူညီပေးပါတယ်။
အခုတွေ့ရှိချက်ကတော့ Omega 3  ကိုစားသုံးပေးရုံနဲ့ ဆီးချို မဖြစ်အောင် ကာကွယ် မပေးနိုင်သလို ဆီးချိုရှိသူတွေမှာ လည်း Omega 3  က သကြားဓါတ်ကို လျှော့ချဖို့ ဘာမှ လုပ်မပေးနိုင်ဘူးလို့ဆိုလိုတာပါ၊
ဒီတွေ့ရှိချက်ကြောင့် Omega 3  ဟာလုံးဝ အသုံးမကျဘူးလို့ ဆိုလိုတာတော့မဟုတ်ပါဘူး။ သူက ခန္ဓာကိုယ် ကျန်းမာရေးအတွက်  တခြားနည်းနဲ့ အကျိုးပြုတာတွေအများကြီးရှိပါတယ်။
သူက လူကိုဒုက္ခပေးတဲ့ VLDL တို့ Triglyceride ကိုလျှော့ချပေးသလို ကောင်းကျိုးပေးတဲ့ HDL တက်ဖို့ လည်းအသုံးတည့်ပါတယ်၊ တချိန်တည်းမှာပဲ  Omega 3 ကဘေးဥပါဒ်ပေးတယ်ဆိုတဲ့ အထောက်မထားလည်းမတွေ့ပါဘူး။
Diabetes UK နဲ့ industry-funded Health and Food Supplements Information Service (HSIS) က ပညာရှင်တွေကတော့ Omega 3 ဆေးတောင့်တွေလို ဖြည့်စွက်စာတွေကို ငွေကုန်ကြေးကျခံ ဝယ်သောက်နေမယ့်အစား ပုံမှန်ကိုယ်လက် လှုပ်ရှား ( အနည်းဆုံး တနေ့နာရီဝက်နဲ တပတ်ကို ၅ ရက်) လုပ်ခြင်း၊ အဆီများတဲ့ ပင်လယ်ငါးနဲ့  ကျန်းမာရေးနဲ့ ညီညွတ်သောအစာအစာများကိုစားသုံးခြင်းက ပိုပြီး အကျိုးရှိပါတယ်လို့ဆိုထားကြောင်းပါ။
ကျန်းမာရေးနဲ့ ညီညွတ်တဲ့  Healthy Plate ဆိုတာ နိုင်ငံတခုနဲ့ တခု နည်းနည်းကွာပေမယ့် အခြေခံအားဖြင့်တော့တူပါတယ်။
မြန်မာနဲ့ နီးစပ်တဲ့ စင်္ကာပူ က Healthy Plate ကိုနမူနာပြထားပါတယ်။
ဖိုးသုည
22/08/2019
 ကိုးကား


Friday, August 9, 2019

မုိးႀကိဳးအႏၱရာယ္ သတိျပဳကာကြယ္ ( မိုးကြိုးအန္တရာယ် သတိပြုကာကွယ်)



 
 
ေဆာင္းပါး

 မုိးႀကိဳးအႏၱရာယ္ သတိျပဳကာကြယ္

ကၻာႀကီးပူေႏြးလာျခင္းေၾကာင့္ ေဘးအၲရာယ္မ်ဳိးစုံျဖစ္ေပၚလ်က္ရွိသည္ကို သတင္းမီဒီယာစုံမွ သိရွိေတြ႕ျမင္ေနၾကရသည္။ ကၻာ့ေျမေပၚတြင္ ငလ်င္လႈပ္ျခင္း၊ မီးေတာင္ေပါက္ျခင္း၊ ေျမၿပိဳျခင္း၊ မုိးႀကိဳးပစ္ျခင္း၊ မုိးေခါင္ျခင္း၊ တိရၧာန္မ်ား ေသေက်ပ်က္စီးျခင္းစသည္တို႔ျဖစ္ေပၚလ်က္ရွိသကဲ့သို႔ မုိးသည္းထန္ျခင္း၊ ေရႀကီးျခင္း၊ ဆူနာမီေရလႈိင္း႐ိုက္ခတ္ျခင္း၊ ေရခဲေတာင္မ်ားအရည္ေပ်ာ္ျခင္း ျဖစ္ေနျခင္းေၾကာင့္ ပင္လယ္ေရျမင့္တက္ျခင္း၊ ေရေနသတၱဝါမ်ားေသေက်ျခင္းမ်ားျဖစ္ေပၚေနသည္။ ေလမုန္တိုင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးသည္အရွိန္ျပင္းစြာမၾကာခဏတုိက္ခတ္မႈေၾကာင့္ ကၻာ့ႏုိင္ငံအမ်ား အျပားတြင္ ေဘးဒုကၡႀကံဳေတြ႕ေနရသည္။
 
ေရွးအခါကေႏြရာသီမွာ မုိးမရြာ၊ မိုးႀကိဳးမပစ္ေၾကာင္းသိထားၾကေသာ္လည္း ရာသီဥတုေဖာက္ျပန္ကာ မိုးရြာ ျခင္း၊ ေရႀကီးျခင္း၊ ေလမုန္တိုင္းတုိက္ျခင္း၊ ေျမၿပိဳျခင္း၊ မိုးႀကိဳးပစ္ျခင္း ျမန္မာျပည္အႏွံ႕မွ ၾကားသိလာရသည္။ ကေလးလူႀကီးအားလုံးက မုိးခ်ဳန္းသံၾကားျခင္း၊ လွ်ပ္စီး လက္ျခင္းကိုပင္ ထိတ္လန္႔ေၾကာက္ရြံ႕ၾကသည္။
တည္ၿငိမ္လွ်ပ္စီးမ်ားျဖစ္ေပၚျခင္း
အလြန္ပူျပင္းေသာအခါ ေလထုမၿငိမ္မသက္ျဖစ္ျခင္း၊ မုတ္သုံေလမဝင္ေရာက္မီကာလအတြင္း အေရွ႕ေျမာက္မွ လာသည့္ေလႏွင့္ အေနာက္ဘက္မွ တိုက္ခတ္သည့္ေလ တို႔သည္ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္တိုက္ခတ္မႈေၾကာင့္ ေလေၾကာင္း ႏွစ္ခုဆုံေတြ႕သည့္ေနရာအနီးတစ္ဝိုက္တြင္ ေလထုမၿငိမ္ မသက္ျဖစ္ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ေလမ်ားအေပၚသို႔ ထိုးတက္ရာမွ မုိးတိမ္ေတာင္ႀကီးမ်ား တန္းစီျဖစ္ေပၚၿပီး တိမ္တိုက္ႀကီး မ်ားအတြင္း ေလထုႏွင့္ မုိးေရေပါက္တို႔ ပြတ္တုိက္မႈျဖစ္ေပၚကာ တည္ၿငိမ္လွ်ပ္စီးမ်ား ျဖစ္ေပၚလာသည္။
 
မိုးႀကိဳးပစ္ျခင္း
တည္ၿငိမ္လွ်ပ္စစ္ေၾကာင့္ တိမ္ထုအတြင္း လွ်ပ္စစ္အဖို၊ လွ်ပ္စစ္အမမ်ားစုမိၾကၿပီး လွ်ပ္စစ္စီးဆင္းကာ ႀကီးမားသည့္ အပူျဖစ္ေပၚရာမွ ေတာက္ပသည့္ လွ်ပ္စီးလက္ျခင္း၊ အပူရွိန္ ျမင့္မားျခင္းေၾကာင့္ ေလထုပြကာ ဆူညံသည့္အသံလႈိင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚၿပီး မုိးခ်ဳန္းသည့္အသံမ်ား ၾကားရျခင္းျဖစ္သည္။
မုိးႀကိဳးပစ္ျခင္းမွာ ေရြ႕လ်ားေနသည့္ တိမ္တုိက္ႀကီးမ်ား အတြင္းတြင္ လွ်ပ္စစ္အဖိုအမမ်ားသည္ တိမ္တိုက္အခ်င္းခ်င္းေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေျမျပင္ရွိ အေဆာက္အအုံမ်ားဆီသို႔ လည္းေကာင္း၊ ႀကီးမားေသာလွ်ပ္စစ္စီးဆင္းျခင္းကို မုိးႀကိဳး ပစ္ျခင္းဟုေခၚၾကသည္။
ကၻာအထက္မုိးေကာင္းကင္မွေျမႀကီးေပၚသို႔ မုိးႀကိဳး ပစ္ရန္တာစူေနေသာ လွ်ပ္စစ္မုန္တိုင္းေပါင္း တစ္ေန႔လွ်င္ ၁၈ဝဝ ခန္႔ရွိသည္။
 
တစ္စကၠန္႔တြင္ပစ္ေသာ မုိးႀကိဳးအေရအတြက္ ေပါင္းမွာ ၆ဝဝ ခန္႔ရွိၿပီး ေျမႀကီးေပၚသုိ႔ က်ေရာက္ေသာအေရ အတြက္မွာ ၁ဝဝ ခန္႔ရွိသည္။ ၂၄ နာရီအတြင္း ကၻာေျမႀကီး ေပၚသုိ႔ မုိးႀကိဳးအႀကိမ္ေပါင္း ၈ ဒသမ ၅ ႀကိမ္ခန္႔ပစ္သည္။ မုိးႀကိဳး၏ အပူခ်ိန္မွာ ၃ဝဝဝဝ မွ ၅ဝဝဝဝ ဒီဂရီဖာရင္ဟုိက္ရွိရာ ေနမ်က္ႏွာျပင္အပူရွိန္၏ သုံးဆမွငါးဆအထိျဖစ္သည္။
မုိးႀကိဳးပစ္ခံရသူမ်ား၏ သုံးပုံႏွစ္ပုံမွာ အိမ္အျပင္တြင္ ပစ္ခံ ရျခင္းျဖစ္ၿပီး မုိးႀကိဳးပစ္ခံရသူ သုံးဦးတြင္ ႏွစ္ဦးသာရွင္သည္။ ေသဆုံးသူမ်ား၏ ၈၅ ရာခုိင္ႏႈန္းမွာ လူငယ္လူရြယ္ေယာက်္ားေလးမ်ားျဖစ္သည္။ မုိးခ်ဳန္းသံႏွင့္ လွ်ပ္စီးလက္ျခင္းကုိ ျမင္ေတြ႕ ၾက၍ သစ္ပင္ေအာက္တြင္ခုိသျဖင့္ ေသဆုံးရသူေပါင္းမွာ အမ်ားဆုံးျဖစ္၍ စုစုေပါင္းေသဆုံးမႈ၏ ၁ဝ-၁၅ ရာခုိင္ႏႈန္း ျဖစ္သည္။
 
မုိးႀကိဳးပစ္ခံရသူမ်ားကုိၾကည့္လွ်င္ လယ္ယာလုပ္ငန္း လုပ္ကုိင္ၾကသည့္ ေက်းလက္ေနျပည္သူမ်ားအမ်ားဆုံးျဖစ္ ေၾကာင္း သိရသည္။ ရာသီဥတုေဖာက္ျပန္မႈေၾကာင့္ ေလျပင္း တုိက္ခတ္ျခင္း၊ မုိးသီးမ်ားေၾကြျခင္း၊ သစ္ပင္မ်ားၿပိဳလဲကာ ေနအိမ္အေဆာက္အအုံမ်ားပ်က္စီးျခင္းျဖစ္ေပၚ လ်က္ရွိသည္။
မုိးႀကိဳးပစ္မခံရေအာင္ လုိက္နာရမည့္အခ်က္မ်ား
သစ္ပင္ေအာက္တြင္ မနားခုိပါႏွင့္။ မတ္တတ္ရပ္မေန ပါႏွင့္။ ေလွေပၚ ၊ လယ္ကြင္းထဲ၊ ေရထဲတြင္ရွိေနပါက အျမန္ ဆုံး ကုန္းေပၚတက္ရန္။ ကုိင္ထားေသာ သတၱဳပစၥည္းမ်ားကုိ လႊင့္ပစ္ပါ။ ေဂါက္႐ုိက္တံ၊ ငါးမွ်ားတံ၊ စက္ဘီးဆုိင္ကယ္ ေပၚမွဆင္းပါ။ သင့္ဦးေခါင္းထက္မွ ဆံပင္မ်ားေထာင္လာ လွ်င္ျဖစ္ေစ၊ သင့္အေရျပားတြင္ နာက်င္လာလွ်င္ျဖစ္ေစ၊ သင္မုိးႀကိဳးပစ္ခံရမည္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေဆာင့္ေၾကာင့္ ထုိင္ခ်လုိက္ပါ။ ဦးေခါင္းကုိေရွ႕သုိ႔ညြတ္၍ ဒူးမ်ားကုိ ဖက္ပုိက္ထားလုိက္ပါ။ ဒူးမေထာက္မိေစရန္လည္းေကာင္း၊ ပက္လက္မလွဲမိေစရန္လည္းေကာင္း၊ ေလးဖက္မေထာက္မိ ေစရန္လည္းေကာင္း သတိထားရမည္။ အေဆာက္အအုံႀကီး အတြင္းသုိ႔ျဖစ္ေစ၊ ကားအတြင္းသုိ႔ျဖစ္ေစ ဝင္ေနပါ။ မုိးႀကိဳး ကုိ ကာကြယ္ေပးမည့္ ကားအတြင္းမွ သံထည္ပစၥည္းမ်ား မထိမိေစရန္ဂ႐ုျပဳရမည္။
 
အေဆာက္အအုံအေကာင္းဆုံး ေနရာ၏ အလယ္တြင္ေနပါ။ တယ္လီဖုန္းမ်ား၊ ေရပုိက္မ်ား ႏွင့္ မီးပလပ္မ်ားကုိ လုံးဝမသုံးပါႏွင့္။ တံခါးမ်ားျပတင္း ေပါက္မ်ား၊ ေရဒီယုိႏွင့္ မီးဖုိမ်ားမွ ေဝးႏုိင္သမွ် ေဝးေအာင္ ေနပါ စသည္တုိ႔ျဖစ္ၾကသည္။
မုိးႀကိဳးအၲရာယ္ကုိ သိရွိနားလည္သူမ်ားက ဗဟုသုတ နည္းပါးသူမ်ားကုိ မုိးႀကိဳးအၲရာယ္ကာကြယ္ႏုိင္သည့္ နည္းလမ္းမ်ားကုိ မွ်ေဝေပးၾကပါရန္ တုိက္တြန္းအပ္ပါသည္။ ေက်းလက္ေနျပည္သူမ်ားျဖစ္ၾကသည့္ ေတာင္သူလယ္ သမားမ်ားမွာ ရာခုိင္ႏႈန္းအမ်ားဆုံးျဖစ္ပြားႏုိင္သျဖင့္ မုိးႀကိဳး အၲရာယ္ႏွင့္ပတ္သက္ေသာ အသိပညာေပးမႈမ်ား အမ်ားဆုံး လုိအပ္သည္။
 
ကၻာႀကီးပူေႏြးလာၿပီး ရာသီဥတုေဖာက္ျပန္မႈမွ က်ေရာက္လာေသာ ေရွာင္လဲႊ၍မရႏုိင္သည့္ သဘာဝေဘး အၲရာယ္မ်ားမွ ကင္းစြာေနထုိင္သြားလာေရး ဝုိင္းဝန္း အႀကံထုတ္ေျဖရွင္းၾကရန္ လုိအပ္လာၿပီျဖစ္သည္။ ေက်းလက္ ေနျပည္သူမ်ားသာမက ျပည္သူအားလုံးက မုိးႀကိဳးအၲရာယ္ ကုိ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ႏုိင္ရန္ သက္ဆုိင္ရာမွ သတိေပးထုတ္ျပန္ ခ်က္မ်ားကုိ အထူးဂ႐ုျပဳလုိက္နာသင့္ပါေၾကာင္း တုိက္တြန္း ေရးသားလုိက္ပါသည္။
ေမယု-မ်ိဳးေအာင္(MANA)
ေဘးအႏၲရာယ္ဆိုင္ရာ စီမံခန္႔ခြဲမႈဦးစီးဌာန
လူမႈဝန္ထမ္း ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရးဝန္ႀကီးဌာန

ဆောင်းပါး

 မိုးကြိုးအန္တရာယ် သတိပြုကာကွယ် (ယူနီကုဒ်) 

က္ဘာကြီးပူနွေးလာခြင်းကြောင့် ဘေးအ္တရာယ်မျိုးစုံဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိသည်ကို သတင်းမီဒီယာစုံမှ သိရှိတွေ့မြင်နေကြရသည်။ က္ဘာ့မြေပေါ်တွင် ငလျင်လှုပ်ခြင်း၊ မီးတောင်ပေါက်ခြင်း၊ မြေပြိုခြင်း၊ မိုးကြိုးပစ်ခြင်း၊ မိုးခေါင်ခြင်း၊ တိရ္ဆာန်များ သေကျေပျက်စီးခြင်းစသည်တို့ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိသကဲ့သို့ မိုးသည်းထန်ခြင်း၊ ရေကြီးခြင်း၊ ဆူနာမီရေလှိုင်းရိုက်ခတ်ခြင်း၊ ရေခဲတောင်များအရည်ပျော်ခြင်း ဖြစ်နေခြင်းကြောင့် ပင်လယ်ရေမြင့်တက်ခြင်း၊ ရေနေသတ္တဝါများသေကျေခြင်းများဖြစ်ပေါ်နေသည်။ လေမုန်တိုင်းအမျိုးမျိုးသည်အရှိန်ပြင်းစွာမကြာခဏတိုက်ခတ်မှုကြောင့် က္ဘာ့နိုင်ငံအများ အပြားတွင် ဘေးဒုက္ခကြုံတွေ့နေရသည်။
 
ရှေးအခါကနွေရာသီမှာ မိုးမရွာ၊ မိုးကြိုးမပစ်ကြောင်းသိထားကြသော်လည်း ရာသီဥတုဖောက်ပြန်ကာ မိုးရွာ ခြင်း၊ ရေကြီးခြင်း၊ လေမုန်တိုင်းတိုက်ခြင်း၊ မြေပြိုခြင်း၊ မိုးကြိုးပစ်ခြင်း မြန်မာပြည်အနှံ့မှ ကြားသိလာရသည်။ ကလေးလူကြီးအားလုံးက မိုးချုန်းသံကြားခြင်း၊ လျှပ်စီး လက်ခြင်းကိုပင် ထိတ်လန့်ကြောက်ရွံ့ကြသည်။
တည်ငြိမ်လျှပ်စီးများဖြစ်ပေါ်ခြင်း
အလွန်ပူပြင်းသောအခါ လေထုမငြိမ်မသက်ဖြစ်ခြင်း၊ မုတ်သုံလေမဝင်ရောက်မီကာလအတွင်း အရှေ့မြောက်မှ လာသည့်လေနှင့် အနောက်ဘက်မှ တိုက်ခတ်သည့်လေ တို့သည် မျက်နှာချင်းဆိုင်တိုက်ခတ်မှုကြောင့် လေကြောင်း နှစ်ခုဆုံတွေ့သည့်နေရာအနီးတစ်ဝိုက်တွင် လေထုမငြိမ် မသက်ဖြစ်ခြင်းတို့ကြောင့်လေများအပေါ်သို့ ထိုးတက်ရာမှ မိုးတိမ်တောင်ကြီးများ တန်းစီဖြစ်ပေါ်ပြီး တိမ်တိုက်ကြီး များအတွင်း လေထုနှင့် မိုးရေပေါက်တို့ ပွတ်တိုက်မှုဖြစ်ပေါ်ကာ တည်ငြိမ်လျှပ်စီးများ ဖြစ်ပေါ်လာသည်။
 
မိုးကြိုးပစ်ခြင်း
တည်ငြိမ်လျှပ်စစ်ကြောင့် တိမ်ထုအတွင်း လျှပ်စစ်အဖို၊ လျှပ်စစ်အမများစုမိကြပြီး လျှပ်စစ်စီးဆင်းကာ ကြီးမားသည့် အပူဖြစ်ပေါ်ရာမှ တောက်ပသည့် လျှပ်စီးလက်ခြင်း၊ အပူရှိန် မြင့်မားခြင်းကြောင့် လေထုပွကာ ဆူညံသည့်အသံလှိုင်းများ ဖြစ်ပေါ်ပြီး မိုးချုန်းသည့်အသံများ ကြားရခြင်းဖြစ်သည်။
မိုးကြိုးပစ်ခြင်းမှာ ရွေ့လျားနေသည့် တိမ်တိုက်ကြီးများ အတွင်းတွင် လျှပ်စစ်အဖိုအမများသည် တိမ်တိုက်အချင်းချင်းသော်လည်းကောင်း၊ မြေပြင်ရှိ အဆောက်အအုံများဆီသို့ လည်းကောင်း၊ ကြီးမားသောလျှပ်စစ်စီးဆင်းခြင်းကို မိုးကြိုး ပစ်ခြင်းဟုခေါ်ကြသည်။
က္ဘာအထက်မိုးကောင်းကင်မှမြေကြီးပေါ်သို့ မိုးကြိုး ပစ်ရန်တာစူနေသော လျှပ်စစ်မုန်တိုင်းပေါင်း တစ်နေ့လျှင် ၁၈ဝဝ ခန့်ရှိသည်။
 
တစ်စက္ကန့်တွင်ပစ်သော မိုးကြိုးအရေအတွက် ပေါင်းမှာ ၆ဝဝ ခန့်ရှိပြီး မြေကြီးပေါ်သို့ ကျရောက်သောအရေ အတွက်မှာ ၁ဝဝ ခန့်ရှိသည်။ ၂၄ နာရီအတွင်း က္ဘာမြေကြီး ပေါ်သို့ မိုးကြိုးအကြိမ်ပေါင်း ၈ ဒသမ ၅ ကြိမ်ခန့်ပစ်သည်။ မိုးကြိုး၏ အပူချိန်မှာ ၃ဝဝဝဝ မှ ၅ဝဝဝဝ ဒီဂရီဖာရင်ဟိုက်ရှိရာ နေမျက်နှာပြင်အပူရှိန်၏ သုံးဆမှငါးဆအထိဖြစ်သည်။
မိုးကြိုးပစ်ခံရသူများ၏ သုံးပုံနှစ်ပုံမှာ အိမ်အပြင်တွင် ပစ်ခံ ရခြင်းဖြစ်ပြီး မိုးကြိုးပစ်ခံရသူ သုံးဦးတွင် နှစ်ဦးသာရှင်သည်။ သေဆုံးသူများ၏ ၈၅ ရာခိုင်နှုန်းမှာ လူငယ်လူရွယ်ယောကျ်ားလေးများဖြစ်သည်။ မိုးချုန်းသံနှင့် လျှပ်စီးလက်ခြင်းကို မြင်တွေ့ ကြ၍ သစ်ပင်အောက်တွင်ခိုသဖြင့် သေဆုံးရသူပေါင်းမှာ အများဆုံးဖြစ်၍ စုစုပေါင်းသေဆုံးမှု၏ ၁ဝ-၁၅ ရာခိုင်နှုန်း ဖြစ်သည်။
 
မိုးကြိုးပစ်ခံရသူများကိုကြည့်လျှင် လယ်ယာလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်ကြသည့် ကျေးလက်နေပြည်သူများအများဆုံးဖြစ် ကြောင်း သိရသည်။ ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှုကြောင့် လေပြင်း တိုက်ခတ်ခြင်း၊ မိုးသီးများကြွေခြင်း၊ သစ်ပင်များပြိုလဲကာ နေအိမ်အဆောက်အအုံများပျက်စီးခြင်းဖြစ်ပေါ် လျက်ရှိသည်။
မိုးကြိုးပစ်မခံရအောင် လိုက်နာရမည့်အချက်များ
သစ်ပင်အောက်တွင် မနားခိုပါနှင့်။ မတ်တတ်ရပ်မနေ ပါနှင့်။ လှေပေါ် ၊ လယ်ကွင်းထဲ၊ ရေထဲတွင်ရှိနေပါက အမြန် ဆုံး ကုန်းပေါ်တက်ရန်။ ကိုင်ထားသော သတ္တုပစ္စည်းများကို လွှင့်ပစ်ပါ။ ဂေါက်ရိုက်တံ၊ ငါးမျှားတံ၊ စက်ဘီးဆိုင်ကယ် ပေါ်မှဆင်းပါ။ သင့်ဦးခေါင်းထက်မှ ဆံပင်များထောင်လာ လျှင်ဖြစ်စေ၊ သင့်အရေပြားတွင် နာကျင်လာလျှင်ဖြစ်စေ၊ သင်မိုးကြိုးပစ်ခံရမည်ဖြစ်သောကြောင့် ဆောင့်ကြောင့် ထိုင်ချလိုက်ပါ။ ဦးခေါင်းကိုရှေ့သို့ညွတ်၍ ဒူးများကို ဖက်ပိုက်ထားလိုက်ပါ။ ဒူးမထောက်မိစေရန်လည်းကောင်း၊ ပက်လက်မလှဲမိစေရန်လည်းကောင်း၊ လေးဖက်မထောက်မိ စေရန်လည်းကောင်း သတိထားရမည်။ အဆောက်အအုံကြီး အတွင်းသို့ဖြစ်စေ၊ ကားအတွင်းသို့ဖြစ်စေ ဝင်နေပါ။ မိုးကြိုး ကို ကာကွယ်ပေးမည့် ကားအတွင်းမှ သံထည်ပစ္စည်းများ မထိမိစေရန်ဂရုပြုရမည်။
 
အဆောက်အအုံအကောင်းဆုံး နေရာ၏ အလယ်တွင်နေပါ။ တယ်လီဖုန်းများ၊ ရေပိုက်များ နှင့် မီးပလပ်များကို လုံးဝမသုံးပါနှင့်။ တံခါးများပြတင်း ပေါက်များ၊ ရေဒီယိုနှင့် မီးဖိုများမှ ဝေးနိုင်သမျှ ဝေးအောင် နေပါ စသည်တို့ဖြစ်ကြသည်။
မိုးကြိုးအ္တရာယ်ကို သိရှိနားလည်သူများက ဗဟုသုတ နည်းပါးသူများကို မိုးကြိုးအ္တရာယ်ကာကွယ်နိုင်သည့် နည်းလမ်းများကို မျှဝေပေးကြပါရန် တိုက်တွန်းအပ်ပါသည်။ ကျေးလက်နေပြည်သူများဖြစ်ကြသည့် တောင်သူလယ် သမားများမှာ ရာခိုင်နှုန်းအများဆုံးဖြစ်ပွားနိုင်သဖြင့် မိုးကြိုး အ္တရာယ်နှင့်ပတ်သက်သော အသိပညာပေးမှုများ အများဆုံး လိုအပ်သည်။
 
က္ဘာကြီးပူနွေးလာပြီး ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှုမှ ကျရောက်လာသော ရှောင်လွဲှ၍မရနိုင်သည့် သဘာဝဘေး အ္တရာယ်များမှ ကင်းစွာနေထိုင်သွားလာရေး ဝိုင်းဝန်း အကြံထုတ်ဖြေရှင်းကြရန် လိုအပ်လာပြီဖြစ်သည်။ ကျေးလက် နေပြည်သူများသာမက ပြည်သူအားလုံးက မိုးကြိုးအ္တရာယ် ကို ကြိုတင်ကာကွယ်နိုင်ရန် သက်ဆိုင်ရာမှ သတိပေးထုတ်ပြန် ချက်များကို အထူးဂရုပြုလိုက်နာသင့်ပါကြောင်း တိုက်တွန်း ရေးသားလိုက်ပါသည်။
မေယု-မျိုးအောင်(MANA)
ဘေးအန္တရာယ်ဆိုင်ရာ စီမံခန့်ခွဲမှုဦးစီးဌာန
လူမှုဝန်ထမ်း ကယ်ဆယ်ရေးနှင့် ပြန်လည်နေရာချထားရေးဝန်ကြီးဌာန