လွ်ပ္စစ္မီတာခ သက္သာေအာင္ေခြၽတာနည္းမ်ား (ေဇာ္ဂ်ီ)

လွ်ပ္စစ္မီတာခ သက္သာေအာင္ေခြၽတာနည္းမ်ား(ေဇာ္ဂ်ီ)

လွ်ပ္စစ္မီတာခ သက္သာေအာင္ လွ်ပ္စစ္ အသုံးကိုဘယ္လိုေလွ်ာ့ခ်ၾကမလဲ။
အခ်က္အလက္စုံေအာင္ေရးထားလို႔စာရွည္ပါတယ္၊ မိမိနဲ႔ ဆိုင္တဲ့အပိုင္းကိုေ႐ြးဖတ္ပါ။
က်ေနာ္တို႔တေတြ သတိမထားမိဘဲ ေလလြင့္ေနတဲ့လွ်ပ္စစ္ေတြ အိမ္တိုင္းနီးပါးမွာရွိပါတယ္။

ဘာေတြေၾကာင့္လွ်ပ္စစ္ အေလအလြင့္ျဖစ္ေနလဲ

က. ကိုယ္ဘာေတြသုံးေနလဲဆိုတာကိုၾကည့္ၿပီးမွ
ခ. ကိုယ္သုံးေနတဲ့ ပစၥည္းေတြထဲက ဘာေတြ ကိုဘယ္လိုလုပ္ရင္ လွ်ပ္စစ္ကုန္တာသက္သာမလဲလို႔သိႏိုင္မွာပါ။

အသုံးမ်ားတဲ့ လွ်ပ္စစ္ပစၥည္းမ်ား

၁။ မီးလုံး၊ မီးေခ်ာင္းမ်ား
၂။ လွ်ပ္စစ္မီးပူ
၃။ လွ်ပ္စစ္ထမင္းအိုး
၄။ ေရခဲေသတၱာ
၅။ လွ်ပ္စစ္ေရေႏြးဓါတ္ဘူး airpot / ေကာ္ဖီမိတ္ကာ coffee maker
၆။ လွ်ပ္စစ္မီးဖို
၇။ ပန္ကာ
၈။ အဲယားကြန္း ေလေအးေပးစက္
၉။ အဝတ္ေလွ်ာ္စက္၊ အဝတ္အေျခာက္ခံစက္
၁၀။ တီဗြီ၊ ေအာက္စက္၊ စကိုင္းနက္၊ အန္တန္နာ၊ ဘူစတာ၊ တီဗြီဂိမ္း
၁၁။ ေရေမာ္တာ
၁၂။ ေရပန္း ေရေႏြးစက္ water heater
၁၃။ ဆံပင္အေျခာက္ခံစက္ hair drier
၁၄။ ကြန္ျပဴတာ၊
၁၅။ ဝိုင္ဖိုင္ေရာက္တာ
၁၆။ ဖုန္းခ်ာဂ်ာ
၁၇။ ေလစုပ္ပန္ကာ

၁။ မီးလုံးမီးေခ်ာင္းမ်ား

• မလိုအပ္တဲ့ မီးမ်ားကိုပိတ္ပါ။
• သိပ္လင္းဖို႔ မလိုတဲ့ေနရာမွာ ( ဥပမာ အိမ္သာ၊ အခန္းက်ဥ္း၊ ညအိပ္မီး စသည္တို႔ကို ဝပ္အားနည္းတဲ့ မီးလုံးသုံးပါ။ LED 5-10 Watts မီးေလာက္ဆို လုံေလာက္ပါတယ္။
• ေန႔ဖက္မွာ မွန္ျပဴတင္းက အလင္းေရာင္းကိုသုံးပါ။ မွန္အေနာက္ေတြတပ္ၿပီး လိုက္ကာဖြင့္ထားျခင္းျဖင့္ အျပင္ကအိမ္ထဲကို မျမင္ရဘဲ အျပင္ အလင္းေရာင္နဲ႔ အိမ္ထဲ လင္းေစပါ။
• အခန္းအေရာင္ကို အျဖဴ (သို႔) လင္းတဲ့ အေရာင္သုတ္ထားလ်င္ မီးလုံးနည္းနည္းနဲ႔လုံေလာက္တဲ့အလင္းေရာင္ရပါတယ္။
• လွ်ပ္စစ္အားအစား တဝက္မကသက္သာတဲ့ LED မီးလုံးမ်ား energy Star မီးမ်ားကိုသုံးပါ။
• မီးလုံး မ်ားအတြဲလိုက္ကို ခလုပ္တခုထားမည့္အစား တလုံးခ်င္း လိုသလို ဖြင့္ပိတ္လို႔ရလ်င္ မလိုတဲ့မီးးကို ပိတ္လို႔ရလို႔ ပိုသက္သာပါတယ္၊
• အၿမဲမလိုတဲ့ မီး ဥပမာ ေလွကား၊ ဖိနပ္ခြၽတ္ တို႔ကို ျပန္ပိတ္ပါ (သို႔) motion sensor လို လႈပ္ရွားမႈရွိမွဖြင့္တဲ့ ခလုပ္တပ္ထားပါ။ ဒီခလုပ္ေတြကာ လူနီးလာလွ်င္ ဖြင့္ေပးၿပီး ခဏေနလ်င္ အလိုေလွ်ာက္ျပန္ပိတ္ေပးပါတယ္။
• အိမ္အျပင္ကမီးေတြကို ၂ ဆင့္လင္းတဲ့ မီးမ်ားတပ္လ်င္ မီးအစားသက္သာပါတယ္၊ သာမန္ အေျခအေနမွာ မီးမွိန္မွိန္ပဲလင္းၿပီး အနားမွာ လႈပ္ရွားမႈ ( လူခ်ဥ္းကပ္လာတာ) ရွိမွ motion sensor က ေနာက္တဆင့္ပိုလင္းေပးတဲ့ မီးေတြ ဝယ္လို႔ရပါတယ္။
• မၾကာခဏခရီးထြက္လို႔ ၿခံမီး၊ အိမ္ေရွ႕ ေနာက္မီးေတြကို မနက္မွာ ပိတ္ၿပီးညတိုင္းဖြင့္ခ်င္သူ ၊ ညဘက္ အျပန္ ေနာက္က်တတ္လို႔ ေမွာင္လာတာနဲ႔ ၿခံမီး ၊ အိမ္ေရွ႕မီး ကိုဖြင့္ခ်င္သူမ်ား၊ မီးကို ဖြင့္ပိတ္ေပးသူမရွိလို႔ တေနကုန္ဖြင့္ထားခဲ့ရၿပီးမီတာတက္ေနတာကိုကာကြယ္ရေအာင္၊ မနက္ဖက္ အျပင္မီးေတြပိတ္ဖို႔ ေမ့တတ္လို႔ မလိုပဲ မီတာမတက္ေအာင္၊  အလင္းအေမွာင္အလိုက္ ဖြင့္ပိတ္တဲ့ light sensor switch / photo-sensor switch ခံထားလို႔ရပါတယ္။ ပတ္ဝန္းက်င္က လင္းလာလ်င္ မီးပိတ္ေပးၿပီး ညေမွာင္လာလ်င္ဖြင့္ေပးပါတယ္။ ဒီမီးခလုပ္ေတြရဲ႕ျပသနာကေတာ့ မိုးတြင္းမိုးအုံရင္လည္းမီးဖြင့္ေပးပါတယ္။

လႈပ္ရွားမႈကို အာ႐ုံခံၿပီး မီးဖြင့္ပိတ္ေပးတဲ့ခလုပ္မ်ား

အလင္းအေမွာင္ကို အာ႐ုံခံၿပီး မီးဖြင့္ပိတ္ေပးတဲ့ခလုပ္

၂။ လွ်ပ္စစ္မီးပူ ( ဝပ္ ၁၀၀၀ ကေန ၂၅၀၀)

• မီးအား အစားမ်ားတဲ့ပစၥည္းျဖစ္လို႔ မီးပူတိုက္ေနစဥ္ မၾကာခဏ ရပ္ၿပီး တျခားအလုပ္ ထလုပ္တာမေကာင္းပါ။ ျဖစ္ႏိုင္လ်င္ တိုက္စရာေတြကို စုၿပီးတဆက္တည္းတိုက္ပါ။
• မၾကာခဏပိတ္ၿပီးျပန္ဖြင့္လွ်င္ ေအးေနရာက ျပန္ပူလာေအာင္ ေစာင့္ရတဲ့အတြက္ လွ်ပ္စစ္ကုန္ပါတယ္။
• မီးပူတိုက္ဖို႔ လိုအပ္တာေတြကိုပဲတိုက္ပါ။ 
• ထသြားစရာရွိလ်င္ မီးပိတ္ခဲ့ပါ။
• ဝပ္အားနည္းတဲ့ မီးပူေတြက မီတာအစားသက္သာေပမယ့္ အဝတ္ေတြ ေသခ်ာမဆန္႔လို႔ၾကာၾကာတိုက္ရေတာ့ မီတာခတက္ပါတယ္။ ဝပ္အားမ်ားတဲ့မီးပူေတြက ျမန္ျမန္ပူၿပီး တိုက္ရတာ ျမန္ျမန္ၿပီးေတာ့ အခ်ိန္ကုန္သက္သာသလို မီတာ အစားလည္းသက္သာႏိုင္ပါတယ္။ ဘယ္လို အဝတ္ကိုတိုက္တာမ်ားတယ္ ကိုယ္ကအပူခ်ိန္ကိုသုံးတာမ်ားတယ္ေပၚမွာလည္းတည္ပါတယ္။
• အဲယားကြန္းဖြင့္ထားတဲ့အခန္းထဲမွ မီးပူတိုက္လ်င္ မီးပူက အလြယ္တကူ အပူေလ်ာ့သြားလို႔ မၾကာခဏ အပူကြိဳင္က အလုပ္လုပ္ရသလို  မီးပူနဲ႔ အဝတ္ပူေတြေၾကာင့္ အခန္း အပူခ်ိန္ တက္လို႔ အဲယားကြန္းကလည္း အလုပ္ပိုလုပ္ရပါတယ္။ မီးပူတိုက္ခ်ိန္မွာ ပန္ကာဖြင့္တိုက္တာ ပိုသင့္ေလ်ာ္ပါတယ္။ 

၃။ လွ်ပ္စစ္ထမင္းအိုး

အခုေနာက္ပိုင္းေပၚတဲ့ ထမင္းအိုးအမ်ားစုမွာ ထမင္းက်က္လို႔ခလုပ္တက္လ်င္ လုံးဝပိတ္မသြားဘဲ ေႏြးေနေအာင္ထိန္းထားတဲ့  keep warm မွာဆက္ရွိေနလို႔ လွ်ပ္စစ္နည္းနည္းစားပါတယ္။ ထမင္းနပ္တာနဲ႔ မီးခလုပ္ကို ပိတ္သင့္ပါတယ္။ နပ္မယ့္အခ်ိန္ကိုမွန္းၿပီး ပလပ္မွာ timer ခံၿပီးပိတ္လည္းရပါတယ္။
မီးခလုပ္ပိတ္လ်င္ ပလပ္ျဖဳတ္စရာမလိုပါ။ ပလပ္ျဖဳတ္တဲ့ အေၾကာင္း https://share-knwge.blogspot.com/2019/07/standby-power.html မွာရွင္းျပထားပါတယ္။

၄။ ေရခဲေသတၱာ

ေရခဲေသတၱာေတြက ကိုယ္ခ်ိန္ထားတဲ့ ဆက္တင္ေပၚလိုက္ၿပီး အထဲမွာ အပူခ်ိန္ တသမတ္ထဲရွိေအာင္ ထိန္းေပးပါတယ္။ ပူလာတာနဲ႔ ကြန္ပရက္စာထေမာင္းၿပီး လိုအပ္တဲ့အပူခ်ိန္ေရာက္လ်င္ေတာ့ စက္လည္တာရပ္နားပါတယ္။
အထဲမွာ ေအးေနလ်င္ စက္ေမာင္းတာ သက္သာၿပီး မၾကာခဏ ျပန္ပူလာလ်င္ စက္ခဏခဏေမာင္းရပါတယ္။

• တံခါးလိုင္နာေတြေလေသခ်ာလုံပါေစ၊ မလုံလ်င္ လဲပါ။ ေ လေအး ဆုံးရႈံးလ်င္ ေရခဲေသတၱာထဲမွာျပန္ေအးေအာင္ စက္ကမကာာမၾကာျပန္လည္ပတ္ရလို႔ မီးစားပါတယ္။
• တံခါးကို မလိုပဲ မၾကာခဏ မဖြင့္ပါနဲ႔ ။ တံခါးကို အၾကာႀကီးဖြင့္ထားလ်င္ အထဲမွာ အေအးေလွ်ာ့သြားလို႔ စက္ျပန္ေမာင္းရပါတယ္။ ကိုယ္လိုတာယူၿပီး ခ်က္ခ်င္း လုံေအာင္ျပန္ပိတ္ပါ။
• အစားအစာေတြကို အေအးခံၿပီးမွ ေရခဲေသတၱာထဲထည့္ပါ။ ပူေနတုန္းထည့္လ်င္ ေရခဲေသတၱာ အပူခ်ိန္တက္လို႔ စက္ ပိုေမာင္းရပါတယ္။
• ေရခဲခန္းမွာ ေရခဲထူေနလ်င္ ျပန္ေဖ်ာ္ေပးပါ။ ေရခဲေတြခံေနလို႔ အခန္းထဲမွာ သိပ္မေအးႏိုင္ဘဲ စက္ၾကာၾကာေမာင္းရပါတယ္။
• ရေခဲသေတ္တောအနောက်ဘက်ရှိ ကွိုင်တွေမှာ ချေးတွေထူနေလျင် အပူကိုသိတ်မထုတ်နိုင်လို့ စက် ကပိုလည်ရပါတယ်။ သန့်ရှင်းရေးပုံမှန် လုပ်သင့်ပါတယ်။ ဆားဗစ်ခေါ်လုပ်ပါ။

သတိ။
ေရခဲေသတၱာကို မီတာခေခြၽတာဖို႔ ဆိုၿပီး မၾကာခဏ မီးပိတ္လိုက္ဖြင့္လိုက္မလုပ္ရပါ။ အထဲကအစားစားေတြ အပူခ်ိန္ မၾကာခဏေျပာင္းလ်င္ ဘက္တီးရီးယားေတြေပါက္ဖြားလြယ္ၿပီး ပုပ္သိုးပ်က္တတ္ပါတယ္။ စားမိလ်င္ ဝမ္းပ်က္တတ္ပါတယ္။

၅။ လွ်ပ္စစ္ေရေႏြးဓါတ္ဘူး airpot / ေကာ္ဖီမိတ္ကာ coffee maker

airpot က ေႏြးေနအာငိ ထိန္းဖို႔တခ်ိန္လုံး ဖြင့္ေနလို႔ မီတာစားပါတယ္။ လိုမွသုံးပါ။ ေရေႏြးအတြက္ ဖန္ဓါတ္ဘူးက ပိုတြက္ေျခကိုက္ပါတယ္။


ေကာ္ဖီစက္ကလည္း အမ်ားစုက မီးပိတ္မထားလွ်င္ အပူကြိဳင္ကေတာက္ေလွ်ာက္ အလုပ္လုပ္ပါတယ္။ ၾကာၾကာဖြင့္မထားသင့္ပါ။

၆။ လွ်ပ္စစ္မီးဖို

• ဂတ္စ္မီးဖိုကပိုအကုန္ အက်သက္သာပါတယ္။
• အိုးကို အဖုံးလုံေအာင္ပိတ္ခ်က္တာက အိုးထဲက အပူပိုမ်ားကိုထိန္းထားေစလို႔ မီးအကုန္ သက္သာပါတယ္။ (ခ်က္နည္း အႀကိဳက္ခ်င္းေတာ့ မတူၾကပါ။)
• အိုးအ႐ြယ္နဲ႔သင့္ေလွ်ာ္တဲ့ မီးဖိုးအ႐ြယ္ကို ေ႐ြးသုံးပါ။ ( တခ်ိဳ႕မီးဖိုေတြက အ႐ြယ္မတူတဲ့ မီးဖိုမ်က္ႏွာျပင္ ေလးခုေလာက္ပါပါတယ္)
• မၾကာခဏ ဖြင့္ပိတ္ လုပ္လွ်င္ ဖိုရဲ႕အပူဆုံးရႈံးလို႔ ျပန္ပူေအာင္ မီးထပ္လိုပါတယ္။
• တခြက္ၿပီး တခြက္ ဆက္တိုက္ခ်က္လ်င္ ဖိုက အပူရွိန္ လက္က်န္ မေလလြင့္လို႔ လွ်ပ္စစ္ အသုံး သက္သာပါတယ္။ ခ်က္စရာေတြ အားလုံး အဆင့္သင့္ျပင္ထားၿပီ ဆက္ထိုက္ခ်က္ႏိုင္လွ်င္ လွ်ပ္စစ္သက္သာပါတယ္.
• ထမင္းအိုး ဟင္းရည္အိုးအေပၚတြင္ ေပါင္းဆင့္ခံၿပီး ထမင္းဟင္းေႏႊးျခင္းျဖင့္ မီးဖိုအသုံးကို ေလွ်ာ့ႏိုင္ပါတယ္။
• အကင္ဖို Oven သုံးေနစဥ္ မလိုဘဲ တံခါးအၾကာႀကီး မဖြင့္ပါနဲ႔ အပူဆုံးရႈံးတာမ်ားလ်င္ မီးပိုသုံးရပါတယ္။

၇။ ပန္ကာ

မလိုလ်င္ ပိတ္ပါ။ ေလအားကို လိုအပ္သေလာက္ပဲထားပါ။
ပန္ကာတိုင္မာေတြက သံပတ္ကိုသုံးတာမ်ားလို႔ လွ်ပ္စစ္မစားၾကပါ။

၈။ အဲယားကြန္း

Air conditioner ဆိုတာ ေရခဲေသတၱာလိုပဲ အခန္းထဲက အပူခ်ိန္ကို ကိုယ္သတ္မွတ္ထားတဲ့ အတိုင္းျဖစ္ေအာင္ ထိန္ညႇိေပးတာပါ။
အခန္းထဲကေလကို ျပန္စုပ္ၿပီး အပူကိုအျပင္ထုတ္ ေလေအးကို အခန္းထဲျပန္မႈတ္နဲ႔ အခန္းထဲမွာ လိုတဲ့ အပူခ်ိန္ေရာက္မွာ အာ႐ုံခံပစၥည္းေလးက ကြန္ပရက္ဆာ စက္ကို ရပ္ေပးပါတယ္။ အခန္းထဲကေလျပန္ပူလာရင္ စက္ကို ျပန္ေမာင္းပါတယ္။

• အဲယားကြန္းယယ္ေလာက္အလုပ္လုပ္ရသလဲဆိုတာ ကိုယ္က အခန္းအပူခ်ိန္ ဘယ္ေလာက္ကိုထားခ်င္တာလဲဆိုတာနဲ႔ အခန္းထဲကေလ ဘယ္ေလာက္ျမန္ျမန္ ျပန္ပူလဲေပၚတည္ပါတယ္။
• အပူခ်ိန္ ၁၈ ဒီဂရီ စင္တီဂရိတ္ေလာက္မွာထားရင္ေတာ့ စက္ကေတာ္ေတာ္ အလုပ္လုပ္ရပါတယ္။ အျပင္မွာ ၃၆ ဒီဂရီ ရွိတုန္း ၁၈ ဒီဂရီကိုခ်ဖို႔ ဆို ေတာ္ေတာ္ ၾကာၾကာေမာင္းရတာပါ။ ၿပီးေတာ့ အျပင္က အပူေၾကာင့္ အခန္းအပူခ်ိန္က ၁၈ အထက္ ကို ခဏကေလးနဲ႔ ျပန္တက္သြားေတာ့ စက္ကို ထပ္ကာထပ္ကာ ေမာင္းရပါတယ္။
• အခန္းအပူခ်ိန္ကို ေနသာ႐ုံ ၂၄ -၂၅ ဒီဂရီေလာက္မွာ ထားရင္ေတာ့ စစခ်င္းအပူခ်ိန္ ခ်ရတာ သက္သာသလို အပူခ်ိန္ ျပန္တက္တာ နည္းနည္းေႏွးၿပီး ျပန္ခ်ရတာလည္း ျမန္လို႔ စက္လည္ရတဲ့ အခ်ိန္ သက္သာပါတယ္။
• က်ေန ထိုးတဲ့အခန္းဆို ေနေရာင္ကာဖို႔ sun shade တို႔ ယင္းလိပ္လို႔တပ္ထားပါ။ နံရံကပူေနလ်င္ အခန္းထဲကေလလဲျပန္ပူလာလို႔ စက္က ေတာက္ေလွ်ာက္ေမာင္းရပါတယ္။
• မ်က္ႏွာက်က္မွာ အပူခံျပားေတြ ထည့္ထားျခင္းျဖင့္ အခန္းအပူခ်ိန္ ျမင့္တက္တာကိုထိန္းၿပီး အဲယားကြန္း အလုပ္သက္သာပါတယ္။

လူေတြ သိပ္သတိမထားတဲ့ အခ်က္မ်ား

• အဲယားကြန္း အခန္းကေလမလုံလ်င္ ေလေအးေတြက အျပင္ထြက္ၿပီး ျပန္စုပ္တဲ့ေလထဲကို အျပင္ကေလပူပါလာေတာ့ အခန္းအပူခ်ိန္တက္ကာ အဲယားကြန္းပိုေမာင္းရပါတယ္။
• အခန္းတံခါးကို မၾကာခဏ ဖြင့္ပိတ္လုပ္လ်င္ လည္း ထို႔အတူပါပဲ၊ စက္ပိုေမာင္းရပါတယ္။
• အဲယားကြန္း ေလစစ္ေတြမွာ ဖုံေတြပိတ္ေနလ်င္ ပန္ကာက အရမ္းစုပ္မွ ေလနည္းနည္းလည္လို႔ အပူခ်ိန္ခ်ဖို႔ အခ်ိန္ၾကာသလို႔ စက္လည္ပတ္ခ်ိန္တက္ပါတယ္။ ေလစစ္ေတြကို မၾကာမၾကာစစ္ၿပီး ေဆးေပးပါ။
• ကြိဳင္ေတြေခ်းကပ္လ်င္ အပူစြန္႔ထုတ္အားနည္းလို႔ ၾကာၾကာလည္ရၿပီး မီတာတက္ပါတယ္။ ဖုန္ေပါတဲ့ ေဒသမွာပိုဆိုးပါတယ္။ မၾကာမၾကာ ဆားဗစ္လုပ္သင့္ပါတယ္.
• split type အဲယားကြန္းေတြကို အမ်ားစုက ရီမုဒ္နဲ႔ ပိတ္/ဖြင့္လုပ္ၾကပါတယ္။ ရီမုဒ္နဲ႔ ပိတ္ထားတဲ့ အဲယားကြန္း လွ်ပ္စစ္ အနည္းငယ္ကို ေတာက္ေလွ်ာက္သုံးေနပါတယ္။ Standby power လို႔ေခၚပါတယ္။ အဲဒီ အေၾကာင္း ဒီမွာ ဖတ္ႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီ ပါဝါ မဆုံးရွံးေအာင္ အဲယားကြန္းေတြကို မသုံးလ်င္ မီးခလုပ္ပိတ္ပါ
• အဲယားကြန္ အခန္းမွာပူတဲ့ပစၥည္းမ်ားသုံးျခင္း
• ဥပမာ မီးပူတိုက္တာ ဆံပင္ အေျခာက္ခံတာ ေတြက အခန္းအပူခ်ိန္ကို ျမင့္တက္ေစလို႔ အဲယားကြန္း အလုပ္ပိုပါတယ္။ မီးပူတိုက္လ်င္ အဲယားကြန္းအစား ပန္ကာသုံးတာက ေလပူကိုဖယ္ေပးလို႔ပိုေကာင္းပါတယ္။
• ကြန္ျပဴတာ၊ TV, Game console charger စတာေတြက စက္ထဲကေလပူကို အခန္းထဲကို ထုတ္လို႔ အခန္းအပူခ်ိန္ကို ျမင့္တက္ၿပီး အဲယားကြန္း အလုပ္ပိုပါတယ္။ မသုံးလ်င္ ပိတ္ထားပါ။

၉။ အဝတ္ေလွ်ာ္စက္၊ အဝတ္အေျခာက္ခံစက္

• အဝတ္ေလွ်ာ္စက္က အခ်ိန္ၾကာၾကာလည္တဲ့ စက္ေတြျဖစ္လို႔မီတာတက္ပါတယ္။
• စက္ ႏိုင္သေလာက္ အဝတ္ေတြ တခါျပည့္မွ တခါ စုၿပီး ေလွ်ာ္ပါ။ ေရအကုန္လည္းသက္သာလို႔ ေရမီတာခ သာမက ေရတင္ရတဲ့ ေမာ္တာအတြက္ လွ်ပ္စစ္မီတာခလည္းသက္သာပါတယ္။ ေလွ်ာ္တဲ့ အႀကိမ္နည္းသြားေတာ့ မီတာခ သက္သာပါတယ္။
• အဝတ္အေျခာက္ခံစက္ ကို လိုမွ သုံးပါ။ အပူေပးတဲ့ ကြိဳင္က မီတာစားပါတယ္။
• စက္ကို ေရညႇစ္ဖို႔ပဲ သုံးၿပီး ေလထဲျဖန္႔လွန္း အေျခာက္ခံျခင္းျခင့္ လွ်ပ္စစ္ကိုေခြၽတာႏိုင္ပါတယ္။

၁၀။ တီဗြီ၊ ေအာက္စက္၊ စကိုင္းနက္၊ အန္တန္နာ ဘူစတာ၊ တီဗြီဂိမ္း

ဒီပစၥည္းေတြကို မသုံးလ်င္ မီးခလုပ္ကို ပိတ္ပါ။
ရီမုဒ္နဲ႔ ပိတ္ထားပါက Standby power လွ်ပ္စစ္နည္းနည္း ကို ၿမဲသုံးေနလို႔ မီတာတက္ပါတယ္ ။

၁၁။ ေရေမာ္တာ

• ခဏခဏမေမာင္းရေအာင္ ေရအသုံးေခြၽတာပါ၊
• ေရအားေကာင္းခ်ိန္မွာေမာင္းလ်င္ ေရျပည့္ျမန္လို႔ မီတာသက္သာပါတယ္။
• ေရျပည့္လ်င္ အလလိုေလွ်ာက္ ပိတ္ေပးတဲ့ ခလုပ္မ်ိဳးတပ္ထားလ်င္ ေရလွ်ံတာကို ကာကြယ္သလို မီးလဲ မေလေတာ့ပါ။
• ပရက္ရွာပန္႔ ဆိုတဲ့ ေရဖြင့္တာနဲ႔ လည္တဲ့ ပန္႔ေတြက ေရဖြင့္တိုင္းလည္လို႔ မီတာစားပါတယ္။ မလိုလ်င္ မသုံးပါနဲ႔

၁၂။ ေရပန္း ေရေႏြးစက္ water heater

အပူခ်ိန္ကို လိုသေလာက္ပဲထားပါ။ အရမ္းပူလ်င္ လွ်ပ္စစ္ပိုကုန္ပါတယ္။ သုံးၿပီးတာနဲ႔ျပန္ပိတ္ပါ။

၁၃။ ဆံပင္အေျခာက္ခံစက္ hair drier

ဆံပင္ကို ေျခာက္ႏိုင္သမွ်ေျခာက္ေအာင္သုတ္ၿပီးမွ အေျခာက္ခံစက္နဲ႔ မႈတ္ျခင္းျဖင့္ အေျခာက္ခံစက္သုံးတဲ့ အခ်ိန္ကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္လို႔ မီတာခကိုေခြၽတာႏိုင္ပါတယ္။

၁၄။ ကြန္ျပဴတာ၊ ပရင္တာ

• ကြန္ျပဴတာေတြကို မသုံးပဲ ဖြင့္ထားလ်င္ LCD စကရင္က မီးသုံးသလို CPU ကလည္းသုံးပါတယ္။
• ပါဝါဆက္တင္မွာ စကရင္နဲ႔ ကြန္ျပဴတာကို အလိုေလွ်ာက္ sleep လုပ္ဖို႔ အခ်ိန္တိုတိုထားေပးျခင္းျဖင့္ လွ်ပ္စစ္ကိုေခြၽတာႏိုင္ပါတယ္။
• Sleep mode မွာထားလ်င္ လွ်ပ္စစ္ အသုံးသက္သာေသာ္လည္း နည္းနည္းေတာ့ စားေနလို႔ Standby power ကုန္က်ပါတယ္။ မသုံးေတာ့လ်င္ ပါဝါကိုပိတ္ပါ။
• ပရင္တာတခ်ိဳ႕က မသုံးလ်င္ အလိုလို Sleep mode ေျပာင္းသြားၿပီး Standby power သုံးကာေနတတ္ပါတယ္၊ ပရင္တာကို မသုံးလ်င္ မီးခလုပ္ကိုပိတ္ပါ။

၁၅။ ဝိုင္ဖိုင္ေရာက္တာ

အသုံးနည္းပစၥည္းျဖစ္ၿပီး အိမ္မွာ လူရွိေနသေ႐ြ႕ (သို႔) စီစီတီဗြီ ကို ခ်ိတ္ၿပီး ေမာ္နီတာလုပ္ေနလ်င္ ၂၄ နာရီလုံးသုံးရတာျဖစ္လို႔ ပိတ္လို႔မရပါ. လွ်ပ္စစ္ အစားနည္းတဲ့ Energy Star ေမာ္ဒယ္ကိုေတာ့ေ႐ြးလို႔ရပါတယ္။

၁၆။ ဖုန္းခ်ာဂ်ာ

မသုံးေသာ္လည္း Standby power ကုန္ႏိုင္လို႔ မသုံးလ်င္ ျဖဳတ္ထားပါ ( သို႔) မီးပိတ္ပါလို႔ ဆိုၾကပါတယ္။

၁၇။ ေလစုပ္ပန္ကာ 

• ေလစုပ္ပန္ကာေတြကို ဖြင့္ထားစဥ္မွာ ေလစုပ္ပန္ကာရွိတဲ့ အခန္း ( ဥပမာ၊ အိမ္သာ၊ မီးဖိုလေခ်ာင္) တိုနဲ႔ အဲယားကြန္းသုံးေနတဲ့ အခန္းေတြ ၾကားက တံခါးေတြကို ေသခ်ာပိတ္ထားပါ။ 
• အဝင္အထြက္လုပ္လ်င္လည္း ျမန္ျမန္ ျပန္ပိတ္ပါ၊ အဲယားကြန္းသုံးေနတဲ့ အခန္းကေလေအးေတြကို ေလစုပ္ပန္ကာကစုပ္ထုတ္ ပစ္လိုက္လ်င္ အျပင္ကေလပူေတြက အစားထိုးဝင္လာတာျဖစ္လို႔ အဲယားကြန္း အလုပ္ပိုပါတယ္၊ 
• အဲဒီပန္ကာေတြကိုလည္း မလိုအပ္လ်င္ ပိတ္ထားပါ။ 

၁၈။ ေရခဲေသတၱာ၊ အဲယားကြန္းသုံး ေဆ့ဖ္ဂတ္

၂၄ နာရီလည္တဲ့ ေရခဲေသတၱာရဲ႕  ေဆ့ဖ္ဂတ္ကိုေတာ့ ဘာမွ လုပ္လို႔မရေပမယ့္ အဲယားကြန္းေဆ့ဖ္ဂတ္ကိုေတာ့  မလိုလ်င္ ပိတ္ထားပါ။ သူလည္း standby power  ဆြဲပါတယ္။

ဖိုးသုည
ဆဲဗင္းဂ်ဴလိုင္ ၂၀၁၉

https://www.energy.gov/articles/resolve-save-energy-year